تیپ شخصیتی

تیپ شخصیتی، مجموعه‌ ای از ویژگی‌ های رفتاری، انگیزشی و شناختی است که فرد را از دیگران متمایز می‌ کند. این ویژگی‌ ها ثبات نسبی دارند و در طول زمان و در موقعیت‌ های مختلف کم و بیش به یک شکل می‌ شوند. گویی تیپ شخصیتی، نقشه‌ی راهنمای ما در دنیای پیچیده روابط و تعاملات با خود و دیگران است. با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم نقاط قوت و ضعفمان را بهتر بشناسیم و از آن ها در جهت پیشرفت و تعالی خود استفاده کنیم.

همچنین، می‌ توانیم دیگران را بهتر درک کنیم و با آن ها روابط موثرتری برقرار کنیم. دانستن تیپ شخصیتی، فواید متعددی در زندگی شخصی و شغلی ما دارد. به عنوان مثال، با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم شغلی را انتخاب کنیم که متناسب با شخصیت ما باشد و در آن موفق‌ تر عمل کنیم. همچنین، می‌ توانیم روابط خود را با همسر، فرزندان، دوستان و همکارانمان بهبود ببخشیم. دانستن تیپ شخصیتی، گامی مهم در جهت خودشناسی و ارتقای کیفیت زندگی ما است. با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم به درک عمیق‌ تری از خود و دیگران دست پیدا کنیم و روابط موثرتری با آن ها برقرار کنیم.

انواع تیپ های شخصیتی

انواع مختلفی برای دسته‌ بندی تیپ‌ های شخصیتی وجود دارد که هر کدام بر مبنای نظریه و دیدگاه خاصی افراد را دسته‌ بندی می‌ کنند. 

دو نمونه از معروف‌ ترین این دسته‌ بندی‌ ها عبارتند از:

1. تست شخصیت شناسی MBTI 

تیپ‌ های شخصیتی MBTI ، ابزاری برای درک علایق، ارزش‌ ها، انگیزه‌ ها و نقاط قوت و ضعف افراد است. این تیپ‌ ها بر اساس چهار مؤلفه کلیدی ساخته شده‌اند:

برون‌گرایی (E) یا درون‌گرایی (I):

افراد برون‌ گرا تمایل دارند از تعاملات اجتماعی لذت ببرند و انرژی خود را از دیگران دریافت کنند، در حالی که افراد درون‌ گرا ترجیح می‌ دهند زمان خود را به تنهایی بگذرانند و انرژی خود را از درون خود دریافت کنند.

حسی (S) یا شهودی (N):

افراد حسی بر روی اطلاعات ملموس و تجربیات عینی تمرکز می‌ کنند، در حالی که افراد شهودی به الگوها، مفاهیم و احتمالات کلی علاقه دارند.

تفکر (T) یا احساس (F):

افراد متفکر بر اساس منطق و استدلال تصمیم‌ گیری می‌ کنند، در حالی که افراد احساس بر اساس ارزش‌ ها، احساسات و نیازهای خود و دیگران تصمیم‌ گیری می‌کنند.

ادراک (P) یا قضاوت (J):

افراد با ادراک ترجیح می‌ دهند انعطاف‌ پذیر باشند و گزینه‌ های خود را باز نگه دارند، در حالی که افراد با قضاوت ترجیح می‌ دهند ساختارمند و سازماندهی شده باشند.

این تست که مخفف Myers-Briggs Type Indicator  است، افراد را بر اساس 16 تیپ مختلف دسته‌بندی می‌ کند. هر تیپ شخصیتی در این تست از چهار حرف تشکیل شده است که هر کدام نشان‌ دهنده یک تمایل رفتاری است.

16 تیپ شخصیتی MBTI عبارتند از:

تیپ شخصیتی ISTJ 

درونگرا و منطقی و واقع بین هستند، وظیفه شناس هستند و سازمان دهی شده کارها را به انجام می‌ رسانند. حرفه‌ های مناسب این تیپ شخصیتی مهندس، متخصص امور مالی، برنامه‌ نویس و پزشک است. ISTJ ها در روابط خود به دنبال ثبات، امنیت و تعهد هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که قابل اعتماد، مسئولیت‌ پذیر و وفادار باشند. ISTJها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند.

تیپ شخصیتی ISFJ

شخصیت درونگرا و حامی، وظیفه‌شناس، دلسوز و واقع‌گرا و مسئولیت پذیر دارند. حرفه‌ های مناسب این تیپ پرستار، معلم، مددکار اجتماعی و مشاور است. ISFJ ها در روابط خود به دنبال ثبات، امنیت و تعهد هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که قابل اعتماد، مسئولیت‌ پذیر و وفادار باشند. ISFJ ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند.

تیپ شخصیتی INFJ

این تیپ شخصیتی با عناوین مختلفی مانند رویاپرداز، ایده‌ آلیست، واسطه، مدافع، مشاور، محافظ شناخته می‌ شود. درونگرا و خلاق و دلسوز و متفکر و مستقل هستند. شغل های مناسب این تیپ شخصیتی نویسنده، هنرمند، مشاور و مددکار اجتماعی است. INFJ ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، درک متقابل و حمایت عاطفی هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که خلاق، دلسوز و مستقل باشند INFJ ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند.

تیپ شخصیتی INTJ

ویژگی بارز افراد با این تیپ شخصیتی درونگراست و با عناوین مختلفی مانند منطقی، خلاق، مستقل، استراتژیک، متفکر، تحلیلگر، معمار، سرد و گرم شناخته می‌ شوند. حرفه‌ های مناسب مهندس، دانشمند، برنامه نویس و متخصص امور مالی است. INTJ ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، درک متقابل و استقلال هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که منطقی، مستقل و خلاق باشند.  INTJ ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند.

تیپ شخصیتی ISTP

این تیپ با ویژگی های درونگرا، عمل‌ گرا، واقع‌ گرا، منطقی، مستقل، فنی، حل‌ کننده مشکل، خلاق، ریسک‌ پذیر، بی‌قید و بند شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب این شغل مهندس، مکانیک، جراح و پلیس هستند. ISTP ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، آزادی و استقلال هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که مستقل، عمل‌گرا و منطقی باشند. ISTP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند،

تیپ شخصیتی ISFP

افراد در این تیپ دارای ویژگی های درونگرا، هنرمند، مستقل، خلاق، دلسوز، واقع‌گرا، حامی، محافظ، بی‌قید و بند شناخته می‌ شوند. حرفه‌ های مناسب این تیپ هنرمند، نویسنده، مشاور و مددکار اجتماعی هستند. ISFP ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، درک متقابل و استقلال هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که خلاق، دلسوز و مستقل باشند. ISFP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند، اما ممکن است در روابطی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و ساختار rigid دارند، احساس خفگی کنند.

تیپ شخصیتی INFP

این تیپ با ویژگی های درونگرا، خلاق، ایده‌ آلیست، دلسوز، متفکر، واسطه، مدافع، رویاپرداز، حساس شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب نویسنده، هنرمند، مشاور و مددکار اجتماعی است. INFP ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، درک متقابل و استقلال هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که خلاق، دلسوز و مستقل باشند. INFP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند، اما ممکن است در روابطی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و ساختار rigid  دارند، احساس خفگی کنند.

تیپ شخصیتی INTP

با عناوین مختلفی مانند درونگرا، منطقی، خلاق، مستقل، متفکر، حل‌ کننده مشکل، نظریه‌ پرداز، معمار، بی‌ قید و بند شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب این تیپ دانشمند، مهندس، برنامه نویس و متخصص امور مالی می‌ باشد. INTP ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، درک متقابل و استقلال هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که منطقی، مستقل و خلاق باشند. INTP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند،

تیپ شخصیتی ESTP

این تیپ با عناوین مختلفی مانند برونگرا، عمل‌ گرا، واقع‌ گرا، متقاعد کننده، اهل عمل و اجتماعی شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب کارآفرین، فروشنده، پلیس و ورزشکار است. ESTP ها در روابط خود به دنبال هیجان، صمیمیت و آزادی هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که هیجان‌ انگیز، مستقل و اهل عمل باشند. ESTP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند، اما ممکن است در روابطی که نیاز به ثبات عاطفی و برنامه‌ ریزی دقیق دارند، احساس خفگی کنند.

تیپ شخصیتی ESFP

این تیپ با ویژگی های برونگرا، خلاق، خوش‌ مشرب، اهل عمل، اجتماعی و حامی شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب هنرمند، مدرس، پرستار و مددکار اجتماعی است. ESFP ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، هیجان و حمایت عاطفی هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که خلاق، اهل عمل و دلسوز باشند ESFP ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه بسیار خوشحال باشند، اما ممکن است در روابطی که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و ثبات عاطفی زیاد دارند، احساس خفگی کنند.

تیپ شخصیتی ENFP

این تیپ برونگراست با عناوین مختلفی مانند خلاق، مشتاق، متقاعد کننده، ایده پرداز، دلسوز و اجتماعی شناخته می‌ شود . حرفه های مناسب این تیپ نویسنده، هنرمند، مشاور و مددکار اجتماعی است. 

تیپ شخصیتی ENTP

این تیپ دارای شخصیت برونگرا و با عناوین مختلفی مانند منطقی، خلاق، مستقل، متفکر، مناظره‌ گر و اهل بحث شناخته می‌ شود. حرفه های مناسب این شغل وکیل و مشاور کارآفرین و دانشمند هستند. 

تیپ شخصیتی ESTJ

این تیپ با عناوین مختلفی مانند برونگرا، مدیر، سازماندهنده، عمل‌ گرا، واقع‌ بین، قابل‌ اعتماد و وفادار شناخته می‌ شود. حرفه های مناسب این تیپ مدیر، مهندس، متخصص امور مالی و وکیل هستند. ESTJ ها در روابط خود به دنبال ثبات، امنیت و صمیمیت هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که قابل‌ اعتماد، وفادار و حامی باشند. ESTJ ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه باشند.

تیپ شخصیتی ESFJ

این تیپ با عناوین مختلفی مانند برونگرا، محبوب، دلسوز، حامی، اجتماعی، متعهد و وظیفه‌ شناس شناخته می‌ شود . حرفه‌ های مناسب این تیپ پرستار، معلم، مددکار اجتماعی و متخصص منابع انسانی هستند. ESFJ ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، ثبات و امنیت هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که دلسوز، حامی، وظیفه‌ شناس و متعهد باشند. ESFJ ها می‌ توانند در روابط طولانی‌ مدت و متعهدانه باشند.

تیپ شخصیتی ENFJ

این تیپ با عناوین مختلفی مانند الهام‌ بخش، دلسوز، متقاعد کننده، خلاق، مشتاق و اجتماعی شناخته می‌ شود و تیپی درونگرا است. حرفه‌ های مناسب این تیپ مشاور، مددکار اجتماعی، معلم و متخصص روابط عمومی است. ENFJ ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، صلح و هماهنگی هستند. آن ها به شرکایی نیاز دارند که دلسوز، حامی، خلاق و مشتاق باشند.

تیپ شخصیتی ENTJ

تیپ شخصیتی MBTI  با عناوین مختلفی مانند فرمانده، مدیر، با انگیزه، خلاق، متقاعد کننده و اهل عمل شناخته می‌ شود. حرفه‌ های مناسب مدیر، کارآفرین، وکیل و متخصص امور مالی است. ENTJ ها در روابط خود به دنبال صمیمیت، تعهد و ثبات هستند.

تفکر خلاق

2. تست شخصیت شناسی انِئاگرام 

این تست افراد را بر اساس 9 تیپ مختلف دسته‌ بندی می‌ کند. هر تیپ شخصیتی در این تست با یک عدد و یک نام شناخته می‌ شود. با دیدن آموزش شخصیت شناسی به راحتی می‌ توانید این تیپ ها را شناسایی نمایید. 

9 تیپ شخصیتی انِئاگرام عبارتند از:

1. اصلاح‌ طلب: کمال‌ گرا، منظم، وظیفه‌ شناس

2. کمک‌ کننده: فداکار، دلسوز، مهربان

3. موفقیت‌ طلب: جاه‌ طلب، کارآمد، هدف‌ مند

4. فردگرا: مستقل، خلاق، اصیل

5. مشاهده‌ گر: متفکر، عمیق، دانا

6. وفادار: مسئولیت‌ پذیر، قابل‌ اعتماد، وفادار

7. خوش‌ بین: عاشق پیشه، شاداب، مثبت‌ اندیش

8. کنترل‌ گر: قوی، قاطع، مدیریت‌ کننده

9. صلح‌طلب: آرام، متعادل، هماهنگ

3. سنجش شخصیت از طریق رنگ  

سنجش شخصیت از طریق رنگ، یکی از روش‌ های جالب و غیرعلمی برای شناخت افراد است که بر اساس ارتباطات نمادین و عاطفی بین رنگ‌ ها و ویژگی‌ های شخصیتی انجام می‌ شود. در این روش، افراد بر اساس رنگ مورد علاقه خود به دسته‌ های مختلفی تقسیم می‌ شوند و هر دسته ویژگی‌ ها و تمایلات رفتاری خاص خود را دارد.

رنگ‌ های اصلی و تفاسیر آن ها:

قرمز: شور، هیجان، جسارت، قدرت، رهبری، قاطعیت، استقلال

آبی: اعتماد، آرامش، ثبات، صداقت، وفاداری، مسئولیت‌ پذیری

زرد: شادی، خلاقیت، خوش‌بینی، انرژی، برون‌ گرایی

سبز: طبیعت، رشد، تعادل، هماهنگی، امنیت، صبوری

بنفش: رازآلودگی، اصالت، قدرت، جاه‌ طلبی، معنویت

نارنجی: اشتیاق، ماجراجویی، اعتماد به نفس، خوش‌ بینی، برون‌ گرایی

4. سنجش شخصیت از طریق حیوانات 

سنجش شخصیت از طریق حیوانات، روشی غیرعلمی و جذاب برای شناخت افراد است که بر اساس شباهت‌ های رفتاری و ویژگی‌ های شخصیتی انسان‌ ها با حیوانات انجام می‌ شود. در این روش، افراد به حیوانی که بیشتر با آن احساس نزدیکی و شباهت می‌ کنند تشبیه می‌ شوند و گفته می‌ شود که شخصیت آن ها شباهت‌ هایی به آن حیوان دارد.

برخی از حیوانات رایج در این روش و تفاسیر آن ها:

گرگ: مستقل، رهبر، باهوش، شجاع، وفادار

روباه: باهوش، مرموز، منطبق‌پذیر، موفقیت‌ طلب

خرس: قوی، محافظه‌ کار، صبور، متفکر، درون‌ گرا

گربه: مستقل، آزاداندیش، مغرور، رازآلود، کنجکاو

سگ: وفادار، دوست‌ داشتنی، محافظه‌ کار، وظیفه‌ شناس، برون‌ گرا

پرنده: آزاد، رویا پرداز، خلاق، خوش‌ بین، مثبت‌ اندیش

ماهی: آرام، حساس، متفکر، منطقی، محتاط

اسب: نجیب، مستقل، با اراده، قدرتمند، شجاع

نکات مهم:

سنجش شخصیت از طریق رنگ و حیوانات یک روش علمی و دقیق نیست و اعتبار علمی آن مورد تایید روانشناسان نیست. این روش بیشتر جنبه سرگرمی و تفریحی دارد و نباید مبنای قضاوت و رفتار ما با دیگران باشد. افراد ممکن است رنگ‌ های مورد علاقه مختلفی داشته باشند و در دسته‌ های مختلفی قرار بگیرند. هیچ کس به طور کامل در یک دسته خاص قرار نمی‌ گیرد و طیف وسیعی از ویژگی‌ های شخصیتی در هر فرد وجود دارد.

هیچ تست شخصیتی کاملاً دقیق و بدون نقص نیست. تیپ‌ های شخصیتی مطلق نیستند و افراد می‌ توانند ترکیبی از ویژگی‌ های چند تیپ را داشته باشند. دانستن تیپ شخصیتی فقط ابزاری برای خودشناسی است و نباید مبنای قضاوت و رفتار ما با دیگران باشد.

عزت نفس

هدف از شناخت تیپ شخصیتی 

شناخت تیپ شخصیتی فواید و اهداف متعددی در زندگی فردی و شغلی ما دارد که در اینجا به برخی از مهم‌ ترین آن ها اشاره می‌ کنیم:

1. خودشناسی:

نقاط قوت و ضعف: با شناخت تیپ شخصیتی خود، می توانیم نقاط قوت و ضعف خود را بهتر بشناسیم. این امر به ما کمک می‌ کند تا از نقاط قوت خود در جهت پیشرفت و تعالی خود استفاده کنیم و برای جبران نقاط ضعف خود تلاش کنیم.

ارزش‌ ها و انگیزه‌ ها: تیپ شخصیتی می‌ تواند به ما در درک عمیق‌ تر ارزش‌ ها و انگیزه‌ هایمان کمک کند. این امر به ما کمک می‌ کند تا تصمیمات بهتری در زندگی خود بگیریم و به سمت اهدافمان حرکت کنیم.

رفتار و انگیزه‌ ها: با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم علل رفتار ها و انگیزه‌ های خود را بهتر درک کنیم. این امر به ما کمک می‌ کند تا خودمان را بهتر بشناسیم و با خودمان مهربان‌ تر باشیم.

2. درک دیگران:

روابط بهتر: با شناخت تیپ‌ های شخصیتی مختلف، می‌ توانیم دیگران را بهتر درک کنیم و با آن ها روابط موثرتری برقرار کنیم. این امر به ما کمک می‌ کند تا در زندگی شخصی، شغلی و اجتماعی خود موفق‌ تر باشیم.

حل تعارضات: شناخت تیپ‌ های شخصیتی می‌ تواند به ما در حل تعارضات با دیگران کمک کند. با درک دیدگاه و احساسات دیگران، می‌ توانیم راه‌ حل‌ های بهتری برای حل مشکلات پیدا کنیم.

همدلی: با شناخت تیپ‌ های شخصیتی، می‌ توانیم با دیگران بیشتر همدلی کنیم. این امر به ما کمک می‌ کند تا روابط عمیق‌ تر و معنادارتر با دیگران برقرار کنیم.

3. پیشرفت شغلی:

انتخاب شغل مناسب: با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم شغلی را انتخاب کنیم که متناسب با شخصیت ما باشد و در آن موفق‌ تر عمل کنیم.

رضایت شغلی: شناخت تیپ شخصیتی می‌ تواند به ما در افزایش رضایت شغلی کمک کند. زمانی که در شغلی مشغول به کار باشیم که متناسب با شخصیت ما باشد، از کار خود بیشتر لذت می‌ بریم و احساس رضایت بیشتری خواهیم داشت.

کار تیمی: با شناخت تیپ‌ های شخصیتی اعضای تیم، می‌ توانیم کار تیمی موثرتری داشته باشیم. با درک نقاط قوت و ضعف هر یک از اعضای تیم، می‌ توانیم وظایف را به طور بهینه‌ ای بین آن ها تقسیم کنیم و به اهداف مشترکمان دست پیدا کنیم.

4. ارتقای کیفیت زندگی:

کاهش استرس: با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌ توانیم منابع استرس خود را شناسایی کنیم و برای آن ها راه‌حل پیدا کنیم. این امر به ما کمک می‌ کند تا استرس خود را کاهش دهیم و زندگی سالم‌ تر و شادتری داشته باشیم.

افزایش عزت نفس: شناخت تیپ شخصیتی می‌ تواند به ما در افزایش عزت نفس کمک کند. زمانی که نقاط قوت و ضعف خود را بشناسیم و آن ها را بپذیریم، احساس ارزشمند تری خواهیم داشت.

ارتباطات بهتر: با شناخت تیپ‌ های شخصیتی، می‌توانیم با دیگران ارتباطات بهتری برقرار کنیم. این امر به ما کمک می‌کند تا در زندگی شخصی، شغلی و اجتماعی خود موفق‌ تر باشیم.

بهداشت فردی

سخن آخر

هر تیپ شخصیتی نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد و می‌ تواند به شیوه‌ های مختلفی به جهان نگاه کند و با آن تعامل داشته باشد. درک تیپ شخصیتی خود و دیگران می‌ تواند به شما کمک کند تا روابط خود را ارتقا دهید، شغل مناسب خود را پیدا کنید و زندگی پرمعنا تر و رضایت‌بخش‌ تری داشته باشید. با این حال، به یاد داشته باشید که MBTI تنها یک ابزار است و نباید تنها مبنای تصمیم‌ گیری یا قضاوت در مورد افراد باشد.

سوالات متداول

1. آیا تیپ های شخصیتی MBTI معتبر هستند؟

اعتبار MBTI مورد بحث است. برخی از محققان معتقدند که این ابزار مفیدی برای درک شخصیت است، در حالی که برخی دیگر معتقدند که از نظر علمی معتبر نیست.

2. چگونه می توانم از تیپ شخصیتی خود برای بهبود زندگی ام استفاده کنم؟

شما می توانید از تیپ شخصیتی خود برای درک نقاط قوت و ضعف خود، انتخاب شغل مناسب، ارتقای روابط خود و رسیدن به اهداف خود استفاده کنید.