یکی از مهمترین ابعاد هوش هیجانی، مهارت شناسایی هیجانهاست. این مهارت تاثیر بسیار مهمی بر سلامت روان، و روابط بین فردی انسان دارد. مدیریت و کنترل احساسات انسان، در قدم نخست، به شناسایی به موقع آن بستگی دارد. بر خلاف این باور عمومی که هر انسانی به هیجانهای درونی خودش آگاه است، بسیاری از انسانها این مهارت ارزشمند را ندارند و ممکن است هیجانهای مشابه را، مثل هم تفسیر کنند و واکنش های نامناسبی به این هیجانها بدهند.