۱. افزایش شدید استرس مزمن (Chronic Stress):
در شرایط جنگی، سیستم عصبی مردم مدام در حالت آماده‌باش و اضطراب قرار می‌گیره (همون واکنش معروف «جنگ یا گریز»). ترشح طولانی‌مدت کورتیزول (هورمون استرس) باعث می‌شه مغز و بدن آسیب ببینن؛ مثلاً قدرت سیستم ایمنی پایین میاد، خواب مختل می‌شه و حتی ساختار مغز هم تغییر می‌کنه.

۲. تروما و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD):
درصد زیادی از مردم، به‌ویژه کودکان و زنان، دچار PTSD می‌شن؛ یعنی هر لحظه ممکنه خاطرات وحشتناک جنگ براشون زنده بشه (فلش‌بک)، خوابشون پر از کابوسه و یک گوشه ذهن‌شون مدام آماده‌ی مواجهه با خطره. این وضعیت علاوه بر اختلال روانی، تغییرات واقعی تو مغز ایجاد می‌کنه: هیپوکمپ کوچیک‌تر می‌شه، آمیگدالا (مرکز ترس و هشدار) فعال‌تر از همیشه کار می‌کنه، و قشر پیش‌پیشانی (PFC) که مسئول کنترل و منطق هست، ضعیف‌تر عمل می‌کنه.

۳. افزایش رفتارهای تهاجمی و پرخاشگری اجتماعی:
وقتی مغز مدت‌ها تحت تهدید و ناامنی باشه، احتمال بروز رفتارهای پرخاشگرانه، خشونت‌های خیابانی و کاهش مهارت‌های همدلی بالا می‌ره. خیلی‌ها نسبت به هم بی‌اعتمادتر و عصبی‌تر می‌شن و ظرفیت تحمل همدیگه کاهش پیدا می‌کنه.

۴. کاهش شدید حس امنیت و اطمینان:
مدارهای مغزی مربوط به آرامش و اعتماد تضعیف می‌شن. مردم دائم در حالت «بقا» زندگی می‌کنن، نه رشد؛ یعنی بیشتر به فکر امروزشون هستن تا فردا یا آینده. این نگرش به‌مرور به یه عادت ذهنی و رفتاری تبدیل می‌شه.

۵. تغییر اساسی در عادات، باورها و ارزش‌ها:
جنگ مغز رو به سمت عادت‌های کوتاه‌مدت و راه‌حل‌های فوری سوق می‌ده. میل به لذت‌های زودگذر (مثل پرخوری یا مصرف‌گرایی)، بی‌اعتمادی و اضطراب جایگزین ارزش‌هایی مثل همدلی، مهربانی و آینده‌نگری می‌شه.

۶. افزایش مشکلات جسمی ناشی از فشار روانی (Psychosomatic Disorders):
فشار روانی خودش رو به شکل مشکلات جسمی هم نشون می‌ده: دردهای گوارشی، سردردهای مزمن، افزایش بیماری‌های قلبی و ضعف سیستم ایمنی، از پیامدهای شایع این وضعیت هستند.

۷. افت عملکرد شناختی (Cognitive Decline):
به دلیل افزایش کورتیزول و آسیب به هیپوکمپ و PFC، حافظه کوتاه‌مدت، تمرکز و توانایی تصمیم‌گیری به‌شدت افت می‌کنه. افراد فراموش‌کارتر و بی‌دقت‌تر می‌شن و گاهی در تصمیم‌گیری‌های ساده هم دچار مشکل می‌شن.

۸. رشد اختلالات خواب و افسردگی جمعی:
بی‌خوابی، کابوس، پرخوابی یا خواب‌های آشفته، همه جزو اختلالات رایج بعد از تجربه جنگ هستند. علاوه بر این، روحیه کلی جامعه به سمت افسردگی، بی‌انگیزگی و ناامیدی میل می‌کنه؛ اثری که حتی در نسل بعدی هم دیده می‌شه.