تحلیل رفتار متقابل (Transactional Analysis :TA) یک نظریه روانشناسی رایج و یک مدل بهبود دهنده برای برقراری ارتباط است. آیا تا به حال در شرایط مختلف چیزی گفته‌اید که بعداً از بیان آن پشیمان شوید؟ یا در یک موقعیت بحرانی رفتار غیرمنطقی‌ای از خود نشان داده باشید و اکنون دل‌تان بخواهد آن روند را تغییر دهید؟ در این مطلب توضیح می‌دهیم تحلیل رفتار متقابل یا TA چیست و به بازدارنده ها در آن اشاره می‌کنیم. همچنین چند مثال ساده آورده‌ایم تا توضیح دهیم چگونه می‌توان به کمک نظریه تحلیل رفتار متقابل ارتباط موثر برقرار کنید.

تحلیل رفتار متقابل چیست؟

حدود ۶۰ سال قبل، روانشناس، دکتر اریک برن (Eric Berne) تحلیل رفتار متقابل را مطرح کرد و اظهار کرد که بسیاری از روابط بین‌فردی ما ناشی از رفتارهای آموخته‌شده‌ی ریشه‌ای است که اغلب در کودکی و خردسالی آموخته‌ایم. این رفتارها می‌توانند علت اصلی تعارضات ارتباطی در خانه و محل کار باشند.

او نظریه تحلیل رفتار متقابل را ارائه کرد که نشان می‌دهد ما به رویارویی، مدیریت و اقتدار از طریق یکی از سه حالت منِ والد، منِ بالغ و منِ کودک واکنش نشان می‌دهیم. او همچنین عقیده داشت که کلید همیشگی موفقیت در انواع معاملات و روابط کاری و بین‌فردی، در «حالت ایگوی بالغ» (adult ego-state) است. معنی ایگو به تعریف هر فرد از خودش و شناختی که از خود به عنوان یک انسان دارد بر می‌گردد و به همین خاطر ایگوی هر فرد می‌تواند با دیگری متفاوت باشد.

برای یادگیری بهتر مهارت مذکور ضروری است که ابتدا درک درستی از ساختارهای مختلف شخصیتی داشته باشید. به صورت کلی ساختار شخصیت افراد به سه دسته کودک درون، والد و بالغ تقسیم می‌شود. شما با این مهارت ابتدا شناختی از شخصیت خود پیدا می‌کنید، به این صورت راحت‌تر می‌توانید به شناخت شخصیت سایر افراد بپردازید. در تحلیل رفتار متقابل مبحث نوازش بسیار اهمیت دارد که خود دارای زیر مجموعه‌های نوازش، نوازش پلاستیکی، پروفایل نوازشی و فقر نوازش است.

دلیل اهمیت تحلیل رفتار متقابل

شاید از خودتان بپرسید که تحلیل رفتار متقابل چه اهمیتی دارد؟ شما با یادگیری این مهارت به سه هدف اصلی زیر در زندگی دست می‌یابید:

بهبود ارتباط درون فردی: شما تا زمانی که شناخت درستی از خود و همچنین ارتباطی مناسب با درون خودتان نداشته باشید نمی‌توانید با سایر افراد نیز ارتباط خوبی برقرار کنید. شما با فراگیری این مهارت متقابل ابتدا می‌توانید به شناخت کاملی از شخصیت خود دست یابید. سپس شناخت شخصی رفتارهای دیگران و واکنشی مناسب برای شما بسیار راحت می‌شود.
افزایش مهارت ارتباط با سایر افراد: افرادی که تحلیل رفتار متقابل را آموزش دیده‌اند کاملا با سیاست رفتارهای خود را بر اساس رفتار مقابل تنظیم می‌کنند! بنابراین این افراد دارای حداقل واکنش هیجانی و بیشترین موفقیت در هر رابطه‌ای هستند.
حل مشکلات در ابعاد مختلف زندگی: افراد ممکن است در همه ابعاد زندگی از جمله روابط احساسی، رفتاری، تربیت فرزندان، مدیریت کسب و کار و… مشکلاتی را تجربه کنند. شما می‌توانید با یادگیری تحلیل رفتار متقابل بهترین راه حل را در این شرایط انتخاب کنید.