هوش مصنوعی که به درستی به عنوان معجزه هزاره سوم تلقی می شود، شاخه‌ای از علوم رایانه است که هدف آن توسعه سیستم‌هایی است که توانایی‌های شناختی مشابه انسان، مانند یادگیری، استدلال، تصمیم‌گیری و حل مسئله را دارا باشند. این سیستم‌ها با استفاده از الگوریتم‌ های یادگیری ماشین، شبکه‌های عصبی، یادگیری عمیق و پردازش زبان طبیعی، داده‌ها را تحلیل و از آن‌ها نتیجه‌گیری می‌کنند بدون اینکه نیاز به برنامه‌نویسی دقیق برای هر وظیفه خاص داشته باشند. هوش مصنوعی در تمامی رشته‌های مهندسی جای خود را پیدا کرده و اکنون به‌عنوان ابزاری کلیدی در تحلیل داده‌های پیچیده، پیش‌بینی رفتار سیستم‌ها و بهینه‌سازی فرآیندها به کار می‌رود. در طراحی صنعتی، شبیه‌سازی، کنترل خودکار، نگهداری پیش‌بینانه، و حتی توسعه مواد جدید، کاربردهای گسترده‌ای دارد و باعث افزایش بهره‌وری و دقت مهندسی شده است.

هوش مصنوعی باعث تحول بنیادین در مهندسی مکانیک نیزشده است. به کمک الگوریتم‌های یادگیری ماشین و تحلیل داده، مهندسان قادرند تا مدل‌هایی بسازند که رفتار سیستم‌های مکانیکی را با دقت بالا پیش‌بینی کرده و بهترین تصمیم‌ها را در طراحی و نگهداری بگیرند. بهینه‌سازی طراحی قطعات با استفاده از الگوریتم‌های تکاملی، شبیه‌سازی دقیق عملکرد سیستم‌ها بدون نیاز به آزمون‌های فیزیکی، استفاده از روبات‌های هوشمند در تولید خودکار و مونتاژ و تحلیل مهندسی سازه‌ها با دقت بسیار بالا نمونه هایی از این تحولات هستند

هوش مصنوعی در بخش‌های متعددی از مهندسی مکانیک به کار رفته است، از جمله:

• طراحی و توسعه محصول : کمک به طراحی بهینه با استفاده از الگوریتم‌های ژنتیکی و یادگیری ماشین
• نگهداری پیش‌بینانه : تحلیل داده‌های حسگرها برای پیش‌بینی خرابی تجهیزات قبل از وقوع آن
• کنترل سیستم ها : کنترل خودکار سیستم‌های مکانیکی با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند
• شبیه سازی پیشرفته : انجام شبیه‌سازی‌های پیچیده با کمک شبکه‌های عصبی و یادگیری عمیق
• تولید خودکار : استفاده از روبات‌ها و ماشین‌های خودکار با قابلیت تصمیم‌گیری مستقل
• بهینه سازی انرژی : کاهش مصرف انرژی در فرآیندهای مکانیکی با تحلیل داده‌ها و یافتن الگوهای مصرف

در آینده، مهندسی مکانیک بیش ‌ازپیش با هوش مصنوعی پیوند خواهد خورد و در آینده تحولاتی همچون طراحی محصولات هوشمند با قابلیت تطابق با شرایط محیطی، توسعه سیستم‌های مکانیکی خودمختار مانند خودروهای بدون راننده و پهپادهای خودران، همکاری انسان و ماشین در محیط‌های صنعتی با تعامل طبیعی‌تر و ایمن‌تر، استفاده از الگوریتم‌های هوشمند برای کشف مواد جدید با خواص مکانیکی مطلوب، پشتیبانی تصمیم‌گیری مهندسین از طریق سیستم‌های خبره و تحلیل‌گر رخ خواهد داد.

به عنوان جمع بندی موضوع و به منظور نمایش اهمیت و قدرت هوش مصنوعی ذکر این نکته خالی از لطف نیست که کل مطلب فوق توسط هوش مصنوعی ایجاد و تنظیم شده است و بنده در تدوین آن کوچکترین دخالتی نداشته ام. اگر زمانه امروز را ابتدای جهش این علم بدانیم و قدرت فعلی این علم، معادل دوران کودکی آن فرض شود تصور قدرت و مانور این علم در دوران بلوغ و پختگی آن هیجان انگیز ( و از نگاهی دیگر ترسناک ) است.  اگر شما مخاطب محترم در دوران نوجوانی و جوانی زندگی خود هستید بخواهید یا نخواهید، دوست داشته باشید یا نداشته باشید مجبور به قبول نقش فزاینده هوش مصنوعی در دوران زندگی خود خواهید بود و نقش آن را در آینده و در همه زمینه های زندگی روزمزه بشر پررنگتر خواهید دید. بنابراین اگر می خواهید نقش هوش مصنوعی را در طول زندگی خود درک و کنترل کنید و از جنبه های مثبت آن بیشتر بهره ببرید باید مطالب مرتبط با تخصص و شغل خود در این علم را فرا گرفته و به طور مداوم در بروزرسانی علم هوش مصنوعی خود تلاش کنید. این امر یک ضرورت و اجبار خواهد بود نه یک انتخاب. باید به آن عادت کنید.

با توجه به این موارد، این وبینار قرار است تا در مورد نقش هوش مصنوعی در علم مهندسی و به ویژه مهندسی مکانیک کلیاتی را بیان کند تا بتواند سرنخ اولیه را به مخاطب خود ارائه کند. وبینار "هوش مصنوعی و مهندسی مکانیک" در چهار سرفصل به مخاطبان محترم خود ارائه خواهدشد. در ابتدا مبانی هوش مصنوعی به صورت کاربردی ارائه خواهد شد سپس به ترندهای جدید رشته مهندسی مکانیک که با هوش مصنوعی و علوم مرتبط با آن ارتباط تنگاتنگی دارند اشاره خواهیم کرد. در سومین و اصلی ترین قسمت وبینار به کاربردهای مهم هوش مصنوعی در این رشته خواهیم پرداخت و در انتها چشم انداز این علم در رشته مهندسی مکانیک و اتفاقات پیش روی مهندسین مکانیک در آینده بازگو خواهد شد. امیدوارم این وبینار مورد استفاده مخاطبان آن که دانشجویان و مهندسان رشته های فنی و مهندسی (به ویژه مهندسی مکانیک) علاقمند به هوش مصنوعی می باشند قرار گیرد و بنده این توفیق را داشته باشم تا بتوانم در حد بضاعت و اطلاعات خود گام مفیدی در جهت اعتلای علمی عزیزان بردارم.