مدیریت ریسک سرمایه گذاری در بازارهای مالی (بورس)

ریسک از آنجایی ناشی می‌شوید که ندانید در حال انجام چه کاری هس
«وارن بافت»

این وبینار برای جواب به سوالات زیر در بالاترین سطح و مطابق به روز ترین روشهای مدیریت ریسک در بازارهای مالی طراحی شده است:

چگونه سرمایه خود را نسبت به ریسک های اقتصاد دستوری ایران مخافظت کنیم؟
ریسک های اقتصادی چگونه می توانند تاثیر مثبت و منفی بر روند سرمایه گذاری ما داشته باشند؟
نحوه کمی سازی ریسک ها و استفاده آن در سرمایه گذاری مان در بازار سرمایه چگونه باید باشد؟
چند نوع ریسک در بازارهای مالی و جود دارند و هر کدام چکونه بر روی سرمایه گذاری ما تاثیر می گذارند؟
چرخه مدیریت ریسک چکونه کار می کند؟
چگونه ریسک ها را رتبه بندی کنیم؟
چگونه آن ها را ارزشگذاری کنیم؟
چگونه از شر برخی از آنها رها شویم؟
و چگونه با برخی از آنها روبرو نشویم؟

شما در این وبینار با مفهوم اجرایی مدریت ریسک ، مدیریت ریسک های مالی و مواجهه خلاقانه با آنها روبرو خواهید بود.

مطالعه موری در این وبینار متمرکز بر ۲ صنعت خواهد بود:

نحوه شناسایی، آزمون ، ارزشگذاری و مدیریت ریسک در صنعت پتروشیمی و محصولات آن
نحوه شناسایی، آزمون ، ارزشگذاری و مدیریت ریسک در صنعت مواد معدنی و محصولات آن

طبقه بندی انواع ریسک ها

معمولا زمانی که صحبت از انواع ریسک به میان می‌آید، کلمه خطر برجسته می‌شود؛ اما باید بدانیم که ریسک فقط دربردارنده خطر و مفهومی منفی نیست. ریسک در معنای کلی، نا اطمینانی از آینده را نشان می‌دهد. ممکن است ما خود را در معرض ریسک قرار دهیم و با فرصت‌های مثبت مواجه شویم. این فرصت‌های مثبت در مفاهیم مالی قابل توضیح هستند. بنابراین ریسک دارای دو بعد مثبت و منفی است.
دوازده نوع ریسک عمده در سرمایه‌گذاری وجود دارد
1- ریسک نرخ سود
2- ریسک تورم
3- ریسک مالی
4- ریسک نقد شوندگی
5- ریسک نرخ ارز
6- ریسک سیاسی
7- ریسک تجاری
8-ریسک اعتباری یا ریسک نکول
9-ریسک کشور
10-ریسک سیستماتیک
11-ریسک سیاسی
12-ریسک غیرسیستماتیک

ایران در صدر اولویتهای بایدن نیست!

این خبر را دیروز بلومبرگ منتشر کرده است و معنی آن این است که در صورت ورود بایدن به کاخ سفید موضوعات مهمتر از ایران در سیاست خارجی این کشور وجود خواهد داشت و یا حداقل بیشترین فشار بر روی موضوعات داخلی و چین خواهد بود!
این امر در صورت تحققق یعنی طولانی تر شدن وضعیت تعلیق در اقتصاد ایران خواهد بود و هر چه این تعلیق کش بیاید دامنه بخرانی اقتصاد ایران بیشتر نمایان خواهد شد و ریسکها به اوج خواهند رسید

پروسه مدیریت ریسک های مالی و سرمایه گذاری را در تصویر می بینید! به خاطر داشته باشید که پروسه مدیریت ریسک هیچ انتهایی ندارد همانند منشا ریسک ها که پایانی ندارد و نخواهد داشت و ابستن حوادث است. در برنامه روز پنجشنبه به این پروسه ها با رویکرد اجرایی خواهیم پرداخت، رویکرد مدیریت ریسک در سرمایه گذاری رویکردی شکاکانه است!

عوامل ریسک چه ها هستند؟

منشا: واقعیتهای قطعی یا مجموعه ای از شرایطی که باعث بروز عدم قطعیت می شوند.
ریسک: عدم قطعیت هایی که در صورت اتفاق افتادن، اهداف پروژه را متاثر خواهند کرد.
تاثیر: انحرافات پیش‌بینی نشده در اهداف پروژه به صورت منفی و یا مثبت

جدول امکانپذیری ریسک! یکی از مهارتهای شما طبقه بندی ریسک هاست! این امر به شما در سرمایه گذاری هایتان بسیار کمک می کند!

چگونه؟ با ایجاد یک بستر معین از ریسکها برای حرکت به موقع! بدون این جدول شما همواره منتظر خبر خوب یا بد خواهید بود

ریسک Compliance چیست؟

عبارتست از ریسک مجازات‌هایی که بر اساس قانون یا مقررات وضع می‌شوند؛ و یا ریسک زیانهای عملیاتی و یا ریسک لطمه به حسن شهرت بانک در نتیجه عدم متابعت از قوانین و مقررات، قواعد، استانداردهایی که نهادهای خود انتظام وضع کرده‌اند و ضوابط رفتاری که حاکم بر فعالیت‌های بانکی هستند و به همه آنها در مجموع قوانین، مقررات و استانداردهای Compliance گفته می‌شود.

با توجه به این تعریف می‌توان گفت کار کسی که به او Compliance officer می‌گوییم و اداره‌ای که به آن Compliance Department می‌گوییم عبارتست از شناسایی، مدیریت و کاهش ریسکهای Compliance.

بنابراین، Compliance چیزی فراتر از متابعات از قوانین و مقررات است و نمی‌توان آن را به رعایت قوانین و مقررات فروکاست. شرکتها برای کسب سود ایجاد می‌شوند نه برای رعایت قوانین و مقررات؛ اما باید فعالیت‌های خود برای بدست آوردن سود را به گونه‌ای انجام دهند که بر اساس قوانین و مقررات عمل نمایند.

 آنچه که میان این دو امر ظاهراً زاویه دار (یعنی کسب سود و رعایت قوانین و مقررات) پلی ایجاد می‌کند و آنها را به هم نزدیک می‌کند، Compliance است. از این روست که Compliance را یک فرهنگ و یک کارکرد هم دانسته‌اند. تا این فرهنگ و این کارکرد وجود نداشته باشد، شرکت در هر جایی که ناچار باشد قوانین را رعایت می‌کند و در هر جایی که بتواند از اجرای قوانین طفره می‌رود.

از این رو معمولاً گفته می‌شود که اداره Compliance به تنهایی نمی‌تواند تضمین کند که قوانین و مقررات در شرکت رعایت می‌شوند و برای این امر نیاز به فرهنگ Compliance در شرکت وجود دارد.

در تعریف دیگری از کارکرد Compliance گفته شده است کارکرد Compliance در یک موسسات مالی عبارتست از شناسایی الزامات قانونی، مقرراتی و رویه‌هایی که اجرای آنها در شرکت لازم است و اجرای ترتیبات، سیستم‌ها و کنترل‌های لازم برای تسهیل اجرای این تعهدات و الزامات.

پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز با استفاده از آتی و سلف :
زمانی که یک شرکت نگران افزایش نرخ ارز است ( به عنوان مثال این شرکت تعهدی ارزی در آینده دارد) کافیست در بازار مشتقات اقدام به اتخاذ موضع خرید آتی ارز کند از آنجایی که قیمت آتی ارز متناسب (ولی نه کاملا یک به یک) با قیمت نقطه ارز حرکت می‌کند شرکت نوعی می‌تواند امیدوار باشد در صورتی که قیمت ارز افزایش یابد، قیمت آتی هایی که در دست اوست، نیز افزایش یابد و لذا می تواند با فروش آن در آینده ریسک حاصل از نوسانات نرخ ارز را پوشش دهد. همچنین شرکتی که نگران کاهش نرخ ارز است (مثلا شرکت صادر کننده ای که مطالبات ارزی در موعد آینده دارد) کافی است موضع فروش در بازار آتی اتخاذ کند . نحوه عمل در مورد قراردادهای سلف هم به همین شکل است اما قراردادهای آتی به دلیل سهولت، کم هزینه بودن، شفافیت و سریع بودن نسبت به قرارداد سلف ، دارای مزیت هستند. چراکه آتی در بورس معامله می‌شود. لذا استانداردها و شفافیت مناسب‌تری دارد ، ضمن اینکه هنگام خرید ، آتی کم هزینه‌تر است چرا که خریدار فقط قسمتی از قرارداد (margin) را می پردازد.

ریسک نرخ سود
فرض کنید شما قصد دارید بین خرید اوراق مشارکت با نرخ سود ثابت 20 درصد و خرید سهام با بازده مورد انتظار 30 درصد یک گزینه را انتخاب کنید. اگر تمایل به پذیرش ریسک را داشته باشید احتمالا خرید سهام را انتخاب می کنید. چون انتظار دارید بازدهی بیشتری نصیب شما کند. حالا فرض کنید بانک مرکزی تصمیم بگیرد نرخ سود اوراق مشارکت را از 20 درصد به 30 درصد افزایش دهد، در اینصورت چه اتفاقی می افتد؟ در حالیکه شما با پذیرش ریسک و خرید سهام انتظار دارید 30 درصد بازدهی بدست آورید، فرد دیگری بدون اینکه ریسکی متحمل شود می تواند اقدام به خرید اوراق مشارکت جدید کند و همان 30 درصد بازدهی را البته بصورت تضمین شده بدست بیاورد. در این حالت شما در واقع با ریسک جدیدی مواجه می شوید که از آن به ریسک نرخ سود تعبیر می شود.

ریسک تورم
فرض کنید نرخ تورم سالیانه 15 درصد است و شما سهامی را خریداری کرده‌اید که انتظار دارید در پایان سال حداقل 40 درصد بازدهی برای شما داشته باشد. با توجه به این میزان نرخ تورم بازدهی 40 درصدی برای شما مطلوب است، چون حداقل 25 درصد بیشتر از نرخ تورم است.

حال اگر به هر دلیلی نرخ تورم سالیانه از 15 درصد به 30 درصد افزایش پیدا کند طبیعتا ممکن است که دیگر بازدهی 40 درصدی آن هم برای یک سرمایه‌گذاری دارای ریسک مثل خرید سهام برای شما مطلوب نباشد. چون حتی به فرض کسب 40 درصد بازدهی از سهام، قیمت‌ها آنقدر افزایش پیدا می کنند که دیگر این میزان بازدهی آن هم برای یک سرمایه‌گذاری دارای ریسک چندان جذاب نیست. به ریسک ناشی از افزایش نرخ تورم، ریسک تورم گفته می شود.

مدیریت ریسک دلار ۴۲۰۰

سوال این است که مگر دلار ۴۲۰۰ ریسک دارد؟
و سوال بعدی اینکه این ریسک در صورت وجود چگونه خود را بر بازار های مالی و سهام نشان می دهد؟
و سوال بعدی اینکه ما به عنوان سرمایه گذار به غیر از نگاه کدن چکار می توانیم بکنیم؟

جواب سوال اول: وقتی نرخ دلار در یک عدد برای کالاهایی فیکس می شود و در یک کشور با ۸۳ میلیون نفر جمعیت شما امکان نظارت در زنجیره را نخواهید داشت لذا تقاضا برای دریافت این ارز و استفاده از شکاف قیمتی بالا و بالاتر خواهد رفت به گونه ای که رویداد های سال های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ را همگی دیدیم!
ریسک آن در توزیع دلار به قیمتی است که درامدهای دولت را با اینکه با کمبود مواجه است بسیار ارزانتر از واقعیت در بازار عرضه می کند و در مقابل دولت برای تداوم فعالیت دست به افزایش پایه پولی خواهد زد.

جواب سوال دوم: تخصیص ارز ۴۲۰۰ برای کالاهایی خاص دایره شرکتهای فعال در واردات را محدود تر می کند و ممکن است بسیاری از این شرکتها بورسی باشند ولی از طرف دیگر امکان دارد اگر از رویکرد فرصت در مدیریت ریسک نگاه شود شما یک حاشیه سود بالا را در برخی شرکتها ببینید! پس هم ریسک منفی داریم و هم مثبت!

جواب سوال سوم: در نهایت این نوع توزیع ارز منجر به افزایش پایه پولی و تورم خواهد شد، بسیاری می روند به دنبال پیدا کردن راهی برای دریافت ارز ۴۲۰۰، بسیاری در این زنجیره فعال می شوند، اما به عنوان سرمایه گذار بهترین کار رصد لحظه ای بازارهای موازی خواهد بود و حرکت در حاشیه سود میان بازارها

ریسک نقد شوندگی
همانظور که قبلا گفتیم یکی از ویژگی‌های مهم یک دارایی خوب این است که به سرعت به پول نقد تبدیل شود. فرض کنید سال گذشته سهام شرکتی را خریداری کرده‌اید و حالا به پول نقد نیاز دارید، اما به علت عملکرد نامناسب شرکت، این سهم در بورس، خریداری که به سرعت آن را بخرد نداشته باشد. در این صورت شما با ریسکی به نام ریسک نقدشوندگی مواجه می شوید. البته در اغلب اوقات شما می توانید با قیمت اندکی پایین‌تر، سهام خود را بفروشید ولی ممکن است این موضوع مطلوب نباشد.

شما درکی از قوی سیاه دارید؟

استعاره قوی سیاه برای پدیده‌ هایی با سه ویژگی زیر به کار گرفته شد:
پیشامد هایی به شدت نادر، غیرقابل پیش‌ بینی و بسیار دورتر از میانگین؛ با احتمال وقوعی بسیار ناچیز ولی بسیار جنجالی و تاثیرگذار. (مثل اعلام یافتن انسان تکامل ‌یافته با قد ۵ سانتی‌ متر)
پیامدهای وقوع چنین پیشامدهای نادر و اثرگذاری (consequences) غیرقابل پیش‌بینی است.
بدین معنی که حتی اگر بتوانید احتمال وقوع چنین رخدادهایی را در مقادیر بسیار ناچیز تخمین بزنید هرگز قادر نخواهید بود پیامدها و عواقب ناشی از وقوع آنها را در یک ساختار منظم علت و معلولی پیش ‌بینی کنید.
احتمال وقوع کم و عدم مشاهده آنها در شرایط طبیعی باعث می‌ شود که عوام در مورد آنها دچار پیش‌ داوری‌ های خرافی، غیرمنصفانه و غیرمنطقی شوند.
این رده از پدیده‌ ها در طول تاریخ تاثیر بسیار شگرفی بر جوامع بشری و نحوه زندگی آنها گذاشته است. برای مثال قبائلی بدوی، زلزله را خشم خدایان تلقی و برای فرونشاندن این خشم انسان قربانی می ‌کردند.

آیا مجددا دچار شوک بودجه خواهید شد؟

در زندگی انسان سه راه دارد:
راه اول از اندیشه می‌گذرد،این والاترین راه است.
راه دوم از تقلید می‌گذرد، این آسان‌ترین راه است.
و راه سوم از تجربه می‌گذرد، این تلخ‌ترین راه است.

کنفسیوس

بار دیگر بودجه ۱۴۰۰ در راس خبر هاست!
امیدوارم این بار شوک نشوید!
به رون تاثیر بودجه بر اقتصاد در سالهای قبل دقت فرمایید!
به تاثیر بودجه بر پایه پولی!
به تاثیرش بر نقدینگی!
به تاثیرش بر رشد اقتصادی!
بارها و بارها این مطالب به عرض شما عزیزان رسیده است!

اوراق تبعی ابزاری برای کاهش ریسک

این اوراق درواقع نوعی از اختیار فروش اروپایی است که در آن به خریدار این اوراق اجازه می‌دهد تا دارایی پایه اختیار که درواقع یکی از سهام پایه می‌باشد با توجه به قیمت سهام در زمان عرضه اوراق و قیمت اعمال بیمه نماید و به‌نوعی کسب بازدهی برای سرمایه‌گذار تضمین می‌گردد، درنتیجه این اوراق به‌نوعی بیمه سهام می‌باشند. لازم به ذکر است که عرضه‌کننده این اوراق شرکت (ناشر) و یا سهامدار عمده است که هدف آن‌ها ایجاد تضمین و اطمینان نسبت به سهام است.
حال در ادامه در رابطه با سازوکار عملیاتی اوراق اختیار فروش تبعی نکاتی را خدمت شما عرض می‌کنم:
در ایران شیوه انتشار این اوراق متفاوت از سازوکار مطرح‌شده در دنیا است. در ایران به‌منظور خرید اوراق اختیار بایستی سهام پایه (سهامی که بابت آن اختیار فروش تبعی منتشر می‌گردد) را در اختیار داشته باشید. فرض کنید که قرار است اوراق اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت سایپا در تاریخ ۱۰ دی‌ماه منتشر گردد. قبل از اینکه شما اقدام به خرید اوراق اختیار نمایید بایستی سهام شرکت سایپا را در سبد خود داشته باشید و این اولین تفاوت بین اوراق اختیار در ایران با سایر کشورهای دنیا است. مثلاً اگر شما می‌خواهید تعداد ۵۰ هزار اوراق اختیار سایپا را داشته باشید بایستی قبل اعمال دستور خرید این اوراق، تعداد ۵۰ هزار سهم از سایپا را در پرتفوی خود داشته باشید.

متنوع سازی سرمایه گذاری در بازارهای موازی چگونه به ما در کاهش ریسک سرمایه گذاری کمک می کند؟

قدرت هج ابزارهای مالی همانند اختیار خرید یا فروش و یا معاملات آتی محدود نیست اما در ایران بسیار محدود است، لذا سرمایه گذاران با تاسی از درس های گرفته شده از اقتصاد دستوری در ایران باید گوشه چشمی به بازارهای موازی داشته باشند!
به نموار فوق بنگرید!
به روند حرکتی بازارها و تواتر حرکتی!
سال ۱۴۰۰ این نمودار را بار دیگر ببینید!

بزرگترین ریسک اقتصادی ایران چیست؟

عدم رشد اقتصادی بزرگترین ریسک اقتصاد ایران است، اقتصاد ایران در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط رشدی صفر درصدی داشته ، یعنی از جایش تکان نخورده است
این امر با رشد پایه پولی و نقدینگی یعنی تورم پابرجا!
ما هر لحظه باید این ریسک زندگی کنیم و خود را و دارایی های مالی مان را حفظ نماییم

یک کار ساده برای لذت بردن از سرمایه گذاری

برای خود بازده ای مشخص معیین کنید
برای خود حد ضرر و حد سود بگذارید
برای خود استراتژی ذخیره سود در نظر بگیرید
با صحبت هیچ کس حتی رئیس جمهور وارد بازار و یا از ان خارج نشوید
قرار نیست شما جاده صاف کن گروهی دیگر باشید لذا از سیگنال های ارایه شده پرهیز کنید
از همه مهمتر این دو تصویر را بزرگ بر روی دیوار خانه تان نصب کنید و قبل هر معامله ای بدان دقت کنید

ریسک سیستماتیک
این نوع ریسک، مربوط به شرایط سیاسی و اقتصادی کلان جامعه است که قابل حذف نیست. ریسک سیتماتیک بر کل بازار اثر می‌گذارد و محدود به صنعت خاص نیست.

ریسک غیرسیستماتیک
برخلاف ریسک سیستماتیک، این نوع ریسک قابل کنترل و کاهش است. ما می‌توانیم شرکتی را که در اثر تصمیم‌گیری‌های نادرست یا شرایط بحرانی با افت قیمتی مواجه شده را خریداری نکنیم و از این ریسک جلوگیری کنیم. به جز دو مورد فوق، انواع دیگری نیز از ریسک وجود دارد که برخی زیرمجموعه همین دو نوع ریسک هستند.