وبینار ۲۵‌ دورهمی تخصصی بنیاد طراحی تعاملی تهران IxDF مصادف با «روز جهانی آگاهی از دسترس‌پذیری» یا Global Accessibility Awareness Day (GAAD) برگزار می‌شود و به‌ همین دلیل در کنار ارائه‌های تخصصی ۲۵ بنیاد طراحی تعاملی، چند ویدئوی کوتاه نیز درباره معرفی و آشنایی با روز GAAD و اصول Accessibility در آن گنجانده شده است که به معرفی کوتاه و سریع برخی از قوانین 2.1 WCAG می‌پردازد. برای ایجاد تنوع در مفاهیم، موضوع ارائه‌ها و پنل، متفاوت از مفهوم Inclusive Products خواهد بود.

دسترسی‌پذیری ( Accessibility or A11y) چیست؟

دسترس‌پذیرسازیِ محصولاتِ دیجیتالی به معنای ساخت محصولاتی است که برای همه انسان‌ها با هر نوع محدودیت جسمی یا انواع ناتوانی و کم‌توانی (نابینایی، ناشنویی، ناتوای حرکتی و ذهنی) قابل استفاده باشد.

در واقع، یک محصول برای همهٔ انسان‌ها با هر میزان از توانایی که استفادهٔ راحتی داشته باشد و دسترسیِ آسان به بخش‌های مختلف محصول امکان‌پذیر باشد، یک محصول دسترس‌پذیر یا فراگیر (Inclusive) است. به عبارتی دیگر، محصولی که تمامی استاندارد‌های سطح مطابقت AA را رعایت کرده باشد و در آزمون دسترس‌پذیری با کاربرانِ هدف سنجیده و رفع مشکل شده باشد، یک محصول فراگیر است .

دلایل اخلاقی، مادی و قانونی زیادی وجود دارد که چرا یک محصول باید دسترس‌پذیر باشد اما به‌صورت ساده می‌توان گفت همه افراد در یک جامعه حق زیستن یکسانی دارند. به‌صورت‌کلی در جهان به دسترس‌پذیر بودن اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها کم‌توجهی می‌شود. در ایران عزیز ما این کم‌توجهی بیشتر است.

در مورد دسترسی‌پذیری بیشتر بخوانید

هدف روز جهانی آگاهی از دسترسی‌پذیری چیست؟

هدف این روز این است که طراحان، برنامه‌نویسان و هر سازنده دیگری، تمرکز بیشتری روی مباحث دسترسی‌پذیری دیجیتال داشته باشد تا بتواند به میلیاردها نفری که دارای ناتوانی یا نقص جسمی محدود‌کننده‌ای هستند، محصولات دیجیتالی بهتری ارائه بدهد. این رویداد در سومین پنجشنبه ماه می هر سال برگزار می‌شود که امسال (۱۴۰۱) مصادف می‌شود با ۱۹ می ۲۰۲۲ میلادی یا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱. 

آشنایی بیشتر با روز GAAD

ارایه‌ها

پخش ویدئو اول: هدف از «روز جهانی آگاهی از دسترس‌پذیری» چیست؟

تولید محتوا: آرش گیتی

ارائه اول: طراحان و تجربه‌نویسان (UX Writers) کاربر را یاری می‌کنند یا وادار؟

شرح ارائه: اگرچه تفکر بر مهارت و فن مقدم است، ما به شنیدن ارائه‌های آموزشی عادت داریم. برخلافِ پیش‌فرضِ رایج، من یکی قرار نیست دربارۀ یک مهارت با شما حرف بزنم.بیایید کمی متفاوت عمل کنیم و این بار یک گفتگوی نظری داشته باشیم.

ارائه دهنده: حسام الدین مطهری، نویسنده و یوایکس‌رایتر (تجربه‌نویس)

پخش ویدئو دوم: آشنایی با اصول دسترس‌پذیری در طراحی محصول فراگیر

تولید محتوا: حسین شرفی، آرتا مکبری

ارائه دوم: کارآموزی، راهکاری ارزش‌آفرین برای دیزاینر شدن

شرح ارائه: منابع انسانی یکی از مهمترین چالش‌های سازمان‌ها در بحث دیزاین است. همگامی افراد با تیم، دانش تخصصی در زمینه خاص مرتبط با سازمان و دوره آموزشی برای شروع به کار از موارد پرهزینه و اجتناب‌ناپذیر برای سازمان‌هاست. از طرفی برای دیزاینرهای جوان مسیر رسیدن به پوزیش‌های خوب و تخصصی بسیار طولانی است و اغلب مدت زمان زیادی را باید صرف آموزش کنند درحالی‌که اصل آموزش زمانی خواهد بود که وارد پروژه‌های واقعی شوند. در این جلسه گفتگو بناست درباره یک مطالعه موردی صحبت کنیم که توسعه یک روش مبتنی بر تفکر دیزاین برای آموزش دیزاینرهای محصول را تشریح می‌کند. به‌نظر می‌رسد کارآموزی روشی است که برای سازمان و کارآموز، صرفه زمانی و اقتصادی بیشتری دارد و به انطباق بهتر کمک می‌کند. این نگاه می‌تواند خیلی زود چشم‌اندازی برای دیزاینرها ترسیم کند تا بفهمند که چقدر و چطور می‌توانند ارزش‌آفرین باشند و از طرفی به سازمان‌ها کمک می‌کند که در مدیریت منابع بهتر عمل کنند.

ارائه دهنده: نگین یشمی، مدیر محصول

پخش ویدئو سوم: چطور محصولات فراگیر را آماده استفاده افرادی با ناتوانی کوررنگی کنیم؟

تولید محتوا: آرتا مکبری، حسین شرفی

سخن‌رانی کوتاه: نگاه انتقادی درباره محصولات دسترس‌پذیر در شرکت‌های داخل ایران

امید هاشمی؛ کارشناس فناوری‌های ویژه آسیب دیدگان بینایی

پنل تخصصی: بررسی روشهای استفاده از نتایج تحقیقات کاربر در فرایندهای طراحی محصول

علیرضا نیکوکار: مشاور طراحی تجربه کاربری - دانشجوی دکترای هوش مصنوعی

مصطفی توحیدی‌فر: طراح محصول - دکترای فلسفه هنر 

نیره افضلی: کاربرپژوه - فوق لیسانس هنر و رسانه

زینب قدسی: کاربرپژوه، فوق‌لیسانس طراحی صنعتی