هوش هیجانی از آن دسته مطالب هیجان‌انگیز و پرطرفدار است که هرچقدر هم درباره آن بخوانیم و بدانیم کم است. مسلماً با پیاده‌سازی تمام آموزه‌های آن در زندگی می‌توانیم به فردی تبدیل شویم که استاندارهای یک زندگی سالم را داراست و با تمام وجود می‌تواند از آن لذت ببرد. البته هیچ‌گاه زندگی ایدئال خالی از مشکلات و دردسر نیست و در آن، نوع کنار آمدن با مشکلات را یاد گرفته‌ایم. بسیاری از افراد مایل‌اند که بدانند تا چه حد از هوش هیجانی بالا برخوردار هستند. همان‌طور که ما به سنجش بهره هوشی IQ خود اهمیت می‌دهیم قطعاً اطلاع از میزان هوش هیجانی نیز برایمان جذاب است.

سنجش هوش هیجانی

هوش هیجانی دارای شاخصه‌هایی است که اندازه‌گیری آن با روش‌های کمی و عددی دشوار است. بنابراین دانشمندان و روانشناسان افراد بسیاری را تحت مطالعه و بررسی قراردادند تا بتوانند معیارهایی که نشان‌دهنده هوش هیجانی بالا در افراد است را شناسایی کنند.

آنچه موجب تمایز بین افراد موفق و افراد عادی است قطعاً بهره هوشی نیست. زیرا تحقیقات زیادی نشان داده که افراد موفق لزوماً از بهره هوشی بالا برخوردار نیستند و از طرفی افرادی با IQ بالا لزوماً جزو دسته افراد موفق محسوب نمی‌شوند.

هوش هیجانی نمود عینی و بیرونی ندارد اما می‌توان گفت نوع برخورد و رفتار ما با اتفاقات و شرایط مختلف زندگی بیانگر  شناخت هوش هیجانی ماست. اینکه چگونه و با چه سرعتی تصمیم می‌گیریم، اینکه آیا پذیرای روزهای سخت هستیم یا نه؟ اینکه عواقب خوب و بد ناشی از تصمیم‌گیری خود را می‌پذیریم یا نه؟ همه نشان از هوش هیجانی و کاربرد هوش هیجانی در ما دارد.

نشانه‌های هوش هیجانی بالا

همان‌طور که گفتیم اندازه‌گیری هوش هیجانی به‌اندازه بهره هوشی آسان نیست. بنابراین نشانه‌هایی را برای آن در نظر گرفته‌اند که در صورت دارا بودن آن‌ها و مشاهده هر یک از آن‌ها در خود می‌توانید متوجه شوید که آیا از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستید یا نه؟

• کنجکاوی: افرادی که دارای هوش هیجانی بالا هستند نسبت به هرچه در پیرامونشان می‌گذرد کنجکاوند. عاشق گوگل کردن اصطلاحات و واژه‌های جدیدند. پیگیر اخبار مختلف و آدم‌های جدید در سرتاسر دنیا هستند. این کنجکاوی به این دلیل در آن‌ها پدید می‌آید که دیگران برایشان اهمیت دارند.
• خودآگاهی نسبت به نقاط سیاه‌وسفید درون: سیاه‌وسفیدها همان ضعف‌ها و قوت‌های ما هستند. اگر به‌خوبی می‌دانید در کجاها خوب هستید و کجای کارتان لنگ است پس شما دارای هوش هیجانی بالا هستید.
• عدم زودرنجی: افراد زودرنج از هوش هیجانی پایینی برخوردارند. آن‌ها توان کنترل احساسات خود و از طرفی تجزیه تحلیل اطراف را ندارند. همه‌چیز را به خود می‌گیرند و اولین عکس‌العملشان به سخنان و رفتارهایی که می‌بینند رنجیده‌خاطر شدن است. افراد باهوش هیجانی بالا آن‌قدر اعتمادبه‌نفس دارند که اجازه نمی‌دهند چیزی شخصیت آن‌ها را مخدوش کند. این افراد ظرفیت و جنبه بالایی نیز دارند.
• بخشیدن اشتباهات: اگر شما خود را در انجام اشتباه محق می‌دانید پس باید فرصت بخشش هم به خود بدهید. آدمیزاد اشتباه می‌کند اما آدمیزادان باهوش هیجانی بالا بعد از اشتباه وقتشان را صرف سرزنش خود نمی‌کنند. می‌گذرند اما محال است فراموش کنند و از یک سوراخ دو بار گزیده شوند.
• مهارت نه گفتن: کسانی که نه گفتن به دیگران برایشان به‌منزله مرگ است خود را آگاهانه به یک باتلاق استرس و اضطراب می‌اندازند و این استرس آسیب‌های جبران‌ناپذیری به آن‌ها وارد می‌کند. اما وقتی نه می‌گویید خود را از شر تمام این ناملایمات راحت می‌کنید. البته این بدان معنا نیست که همیشه دست رد به سینه دیگران بزنید بلکه به این معناست، کاری را که دوست ندارید انجام نمی‌دهید.
• عدم ترس از تغییر: برای بسیاری از افراد ترک عادت‌های پیشین و پیدا کردن عادت‌های جدید وحشتناک است برخی از افراد حتی جرئت جابجا کردن دکوراسیون اتاق یا منزل خود را ندارند چون احساس می‌کنند نظم زندگی‌شان ازهم‌پاشیده می‌شود. این‌گونه افراد فرصت تجربه‌های جدید را به‌راحتی از دست می‌دهند. هوش هیجانی بالا افراد را برای هر تغییری در هرکجا و هر زمان آماده می‌کند. این افراد می‌آموزند که در مسیر شغلی و زندگی باید چون آب در جریان بود و در هر قالبی که ریخته شدند همان حالت را بپذیرند و دست از مقاومت بردارند.
• خداحافظی با توقع: بدون توقع زندگی کردن نعمت است. ببخشید اما در قبالش انتظار هیچ بازگشتی نداشته باشید. توقع، دست و پای بخشندگی و حس خوب حاصل از آن را می‌بندد.

• حذف افراد ناسالم: افرادی باهوش هیجانی بالا به‌خوبی می‌دانند که سر راه موفقیتشان موانع انسانی هم هستند و آن‌ها دقیقاً افراد منفی هستند که در اطرافشان قرار دارند. افراد منفی و سمی فقط ذهنیت و حال خوب شما را خراب می‌کنند و غیرازاین کاری از دستشان برنمی‌آید. برای داشتن هوش هیجانی بالا لازم است که در روابطتان تجدیدنظر کنید و تا جایی که می‌توانید از آدم‌های ناسالم دوری‌کنید.
• عدم کمال‌گرایی: چیزی با عنوان کمال وجود ندارد. هیچ‌کس نمی‌تواند در همه‌چیز نمره ۱۰۰ از ۱۰۰ بگیرد. ما انسانیم و مجموعه‌ای از توانایی‌ها و ضعف‌ها و پر از خطا و اشتباه. فرصت زندگی محدود است و بهتر است که سعی کنیم در هر چیزی بهترین خودمان باشیم. کمال‌گرایی فقط ما را از مسیر اصلی منحرف می‌کند زیرا در این نوع نگرش ما اجازه هیچ نوع خطایی نداریم و این موضوع استرس زیادی را به فرد تحمیل می‌کند.
• قدردانی: قدردانی از بهترین انواع مدیتیشن است. کافی است به هر آنچه داریم فکر کنیم و بابت آن شکرگزار و قدردان باشیم. تمرکز بر نا داشته‌ها ما را بیمار می‌کند. به‌جای آن باید به داشته‌هایمان فکر کنیم و هرروز زمانی را به قدردانی و شکرگزاری بابت آن‌ها بپردازیم.
• توجه به جسم: افراد دارای هوش هیجانی بالا به جسم خودشان اهمیت می‌دهند. آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که رشد و موفقیت آن‌ها در گرو سلامت جسمشان است. بنابراین ورزش می‌کنند. غذای خوب و مقوی مصرف می‌کنند، مصرف کافئین را به حداقل می‌رسانند، تا جایی که می‌توانند از الکل و دود دوری می‌کنند، تحت هر شرایطی به خوابشان اهمیت می‌دهند و …
• قضاوت درست: کسانی که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند نسبت به شناخت دیگران از مهارت خاصی برخوردارند، افراد را بر پایه مشاهدات و رفتار و گفتار آن‌ها می‌سنجند. این افراد هیچ فردی را مرموز یا ناشناخته نمی‌دانند و به‌راحتی نیت افراد را متوجه می‌شوند.
• بیان احساسات: بسیاری از افراد هستند که به معنای واقعی دچار معلولیت احساسی هستند یعنی توانایی بروز احساسات خود را ندارند. نمی‌توانند خشم، شادی و یا غم خود را بروز دهند. نمی‌توانند به‌راحتی از احساسات خود صحبت کنند و آن‌ها را با دیگران در میان بگذارند. یکی از نشانه‌های داشتن هوش هیجانی بالا نداشتن هیچ‌یک از این علائم است.

• انگیزه بالا: داشتن انگیزه به آدم در داشتن امید کمک می‌کند و امید داشتن همواره انسان را برای ادامه راه تشویق می‌کند. افرادی که انگیزه دارند پس از هر شکست دوباره می‌ایستند و به مسیر ادامه می‌دهند زیرا آن‌ها برای رسیدن اشتیاق دارند و این اشتیاق ضامن موفقیت آن‌هاست.
• همدلی: افرادی که توانای دارند خود را جای دیگران بگذارند و با کفش‌های آنان راه بروند دارای هوش هیجانی بالا هستند. برای آن‌ها جنسیت، رنگ پوست و طبقه اجتماعی اهمیت ندارد آن‌ها با تمام مردم دنیا حس دوستی دارند و باحوصله و صبر به دیگران کمک می‌کنند.

تمامی موارد گفته شده همگی نشان دهنده هوش هیجانی بالا می باشد سعی ما بر این بود بتوانیم شما را با نشانه های هوش هیجانی بالا آشنا کنیم در ادامه مقالات دیگر به راهکار های تقویت هوش هیجانی خواهیم پرداخت

برخی سوالات رایج