توسعه فردی عبارتی است که این روزها، حرف و سخن‌های زیادی در مورد آن می‌شنویم. در زندگی شخصی و کاری، کارشناسان زیادی ما را به این توسعه دعوت می‌کنند و وبینارهای توسعه فردی نیز سعی در آموزش آن دارند. اما واقعا توسعه فردی به چه معناست و چگونه می‌توان به آن دست پیدا کرد؟ در این مطلب می‌خواهیم این عبارت را به صورت مفصل توضیح دهیم، در مورد اهمیت توسعه فردی صحبت کنیم و به شما نکاتی در مورد راه های دستیابی به توسعه فردی بگوییم.

• تعریفی دقیق از توسعه فردی
• توسعه فردی سه‌بعدی
• برنامه توسعه فردی
• در مسیر توسعه فردی این نکات را در کوله خود داشته باشید

تعریفی دقیق از توسعه فردی

توسعه به معنی پیشرفت است و وقتی از توسعه فردی حرف می‌زنیم به سیر پیشرفت خودمان اشاره داریم. ما به عنوان یک انسان سرشار از احساسات، افکار، مهارت‌ها، استعدادها، نقاط ضعف و قوت و مجموعه‌ای از ویژگی‌های مثبت و منفی هستیم. هر یک از ما ویژگی‌ها، نیازها و توانایی‌های منحصربه‌فرد داریم که مشابهش را در افراد دیگر نمی‌بینیم. برای آنکه بتوانیم همه اینها را در مسیر درست به کار بگیریم و از توانایی‌ها، استعدادها و … به بهترین شکل استفاده کنیم راهی نداریم جز اینکه در مسیر توسعه فردی گام برداریم. در این مسیر نسبت به خودمان آگاه‌تر می‌شویم و یاد می‌گیریم که چگونه مهارت‌های‌مان را رشد دهیم، از استعدادهای‌مان در مسیر پیشرفت بهره ببریم و به طور کلی سطح کیفی زندگی‌مان را ارتقا بخشیم.

توسعه فردی نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن ما هم سرمایه هستیم و هم سرمایه‌گذار. مهارت‌ها و استعدادها، سرمایه‌هایی هستند که ما با برنامه‌ریزی بر روی آنها سرمایه‌گذاری می‌کنیم. در نتیجه این سرمایه‌گذاری، ویژگی‌هایی چون صبوری، مسئولیت‌پذیری، روشن‌بینی، امید، خودباوری، انتقادپذیری، قدرت پذیرش، توانایی تغییر و … در شما بارور می‌شوند و با ایجاد تغییرات، فرصت‌های بهتری خواهید داشت.

توسعه فردی که از آن با عنوان IDP (Individual Development Plan) یاد می‌کنند یک فرآیند مستمر است و نمی‌توان آن را محدود به دوره و زمان خاصی از زندگی دانست. مادامی که زنده هستیم باید به فکر توسعه فردی باشیم و از راه‌های مختلف در راستای رسیدن به آن قدم برداریم. همچنین باید بدانید که توسعه فردی به جنسیت، ملیت، سن و طبقه اجتماعی محدود نمی‌شود و هر کسی در هر کجای دنیا می‌تواند و باید برای آن برنامه‌ریزی کند.

توسعه فردی محدود به جنسیت، ملیت، سن و طبقه اجتماعی نمی‌شود. هر کس در هر جای دنیا باشد هر زمان که بخواهد می‌تواند خود را برای توسعه فردی آماده کند.

توسعه فردی سه ‌بعدی

همه موجودات در جهان،  روندی از رشد و تکامل را طی می‌کنند؛ یک دانه وقتی در دل خاک قرار می‌گیرد به گیاه و یا حتی درختی تنومند تبدیل می‌شود، یک جاندار هم روندی طبیعی را از کودکی تا پیری می‌پیماید و در هر یک از مراحل زندگی، اهداف خاصی را دنبال می‌کند. این روند برای انسان‌ها فقط از بعد جسمانی اتفاق نمی‌افتد و در ابعاد مختلفی روی می‌دهد. توسعه فردی نیز تنها به یک بعد محدود نمی‌شود و توسعه در ابعاد جسمی، ذهنی و روحی- روانی را در برمی‌گیرد.

رشد در همه این ابعاد است که رسیدن به هدف نهایی را برای ما ممکن می‌کند و از آن با عنوان توسعه فردی سه بعدی یاد می‌شود. در ادامه نگاهی به این ابعاد مختلف داریم:

بعد جسمی: بدن ما ارزشمندترین دارایی ما به شمار می‌آید و باید توجه داشته باشیم که همیشه در معرض خطرات جدی قرار دارد و همواره از سوی عوامل مختلف مثل بیماری‌ها تهدید می‌شود. به خاطر همین است که کارشناسان و پزشکان ،همواره بر انجام ورزش روزانه، رژیم غذایی سالم، توجه به وضعیت خواب، مراجعه زودهنگام به پزشک هنگام بیماری، بررسی پزشکی در بازه‌های زمانی مشخص  و … تاکید دارند و همه اینها در راستای توسعه فردی-جسمی انجام ‌می‌شود.

بعد ذهنی: بعد ذهن، بعدی نامرئی در زندگی انسان است اما نقشی اساسی را در روند زندگی ایفا می‌کند. ذهن چنان وسعت و قدرتی دارد که کنترلش کار آسانی نیست و تنها با قرار دادن آن در مسیری مثبت می‌توان تحولاتی را در زندگی رقم زد.  تفکرات مثبت، اعتمادبه‌نفس، مدیریت هیجانات فردی، مدیریت احساساتی چون خشم، افسردگی و استرس، قدرت تمرکز، ترس از صحبت در جمع و … عواملی هستند که برای توسعه فردی-ذهنی باید به آنها توجه کنیم.

بعد روحی- روانی: حال خوب یا بد ما و احساساتی که به صورت مستمر در حال تجربه آنها هستیم از بعد روحی-روانی ما می‌آیند. جهت بهبود و تقویت این بعد از وجود خود نیاز به مدیتیشن، سفر، گذراندن وقت با کسانی که نسبت به آنها عشق و اعتماد داریم و … است.

به‌روزترین دوره‌های توسعه‌فردی

برنامه توسعه فردی

برنامه توسعه فردی، چیزی شبیه به همان برنامه‌ریزی‌های کلان برای رسیدن به توسعه اقتصادی، اجتماعی و … است که در آنها برنامه‌هایی برای رسیدن به هدف در زمان مشخص توسط متخصصان تنظیم می‌شود. در برنامه توسعه فردی، این خود ما هستیم که به عنوان متخصص باید دست به برنامه‌ ریزی بزنیم چرا که ما خودمان را بهتر از هر کس دیگری می‌شناسیم. برای انجام این کار باید مرحله به مرحله پیش برویم:

ارزیابی: با ارزیابی خودمان شروع می‌کنیم و سپس بر اساس هدفی که داریم و شناختی که از خودمان پیدا کرده‌ایم برنامه مناسب‌مان را می‌چینیم و طبق آن پیش می‌رویم. باید توجه داشته باشیم که این برنامه‌ریزی نیازمند مهارت است؛ مهارتی که می‌توانیم آن را یاد بگیریم و یا تقویت کنیم.

اگر برنامه‌ریزی روی اصول خود بنا نشود، نتیجه خوبی از آن به دست نمی‌آید و تنها شکست را نصیب‌مان می‌کند. اولین قدم در برنامه‌ریزی اصولی برای توسعه فردی، خودشناسی است؛ یک قلم و کاغذ بردارید و تا می‌توانید در مورد نقاط ضعف و قوت خود، بنویسید. چیزی را از قلم نیندازین و همه چیز را صادقانه بیان کنید. تا مطمئن نشدید که همه چیز را نوشته‌اید به سراغ برنامه‌ریزی نروید.

هدف‌گذاری: حالا که خودتان را روی کاغذ پیاده‌سازی کرده‌اید، وقت تعیین هدف است؛  می‌خواهید چه تحولی درون شما رخ دهید؟ به دنبال تقویت اعتماد به نفس هستید؟ می‌خواهید مهارت نه گفتن را در خودتان تقویت کنید؟ نیاز به تمرین صب و آرامش دارید؟ و …. هدف‌تان را تعیین کنید و حتما آن را بنویسید.

تعیین مسیر: برای رسیدن به هدف، باید مسیری را طی کنید که به آن نقشه راه می‌گوییم؛ نقشه‌ای که به شما کمک می‌کند راه را گم نکنید و وقت‌تان را هدر ندهید. مسیرتان را خودتان طراحی کنید زیرا شما بهترین مهندس توسعه فردی خودتان هستید. قدم به قدم این مسیر و کارهایی که باید انجام دهید را بنویسید.

زمانبندی: نقشه راه‌تان نیاز به زمانبندی دارد تا مطابق آن پیش بروید و تعهد بیشتری را برای اجرای برنامه حس کنید. البته ستگیر نباشید و کمی منعطف برخورد کنید تا برنامه را نیمه کاره رها نکنید. چرا که ممکن است همواره عواملی پیش‌بینی نشده، شما را از برنامه‌تان بازدارند.

حالا شروع کنید به قدم برداشتن در مسیر توسعه فردی.

مسیرتان را خودتان طراحی کنید زیرا شما بهترین مهندس توسعه فردی خودتان هستید.

در مسیر توسعه فردی این نکات را در کوله خود داشته باشید

برای آنکه راه را اشتباهی نروید باید نکات زیر را در نظر بگیرید:

حواس‌تان باشد که برنامه توسعه فردی یک چوب جادو نیست که با تکان دادن آن همه مشکلات و کمبودها حل شوند و به زندگی ایده‌آل‌تان برسید. باید همواره به یاد داشته باشید که چالش و بحران بخشی انکارناپذیر از زندگی به شمار می‌رود و برنامه توسعه فردی راهکار رویارویی با این موقعیت‌ها و رساندن آسیب آنها به کمترین میزان ممکن را ارائه می‌کند و به تقویت مهارت تصمیم‌گیری در این شرایط می‌پردازد.

رشد و توسعه فردی، فرآیندی زمان‌بر است و قرار نیست به سرعت اتفاق بیفتد. پس اگر به سرعت به نتیجه نرسیدید، خودتان را سرزنش نکنید و تنها به مسیرتان ادامه دهید.

آموزش را متوقف نکنید و همیشه یک دانش‌آموز بمانید. تا می‌توانید زبان، هنر، فن یا هر چیز دیگری را بیاموزید و همیشه به دنبال ارتقای دانش خود باشید.

در راستای توسعه فردی- جسمانی، توصیه‌های کارشناسان و متخصصان را جدی بگیرید. عادات خوب مانند درست غذ ا خوردن، غذای سالم خوردن، ورزش و … را در خود تقویت کنید.

دوست و هم‌صحبت خود را به دقت انتخاب کنید و  دور معاشرت با افراد منفی را خط بکشید.

کتاب خواندن، حرکت شما را در مسیر توسعه فردی، تسریع می‌کند پس از آن غافل نشوید و به آن اهمیت دهید.

ایمان به توانایی‌ها مانند چراغی است که مسیر توسعه فردی را روشن می‌کند. پس خودتان را دست کم نگیرید و مدام توانایی‌های‌تان را به خود یادآوری کنید.

برای لحظاتی، کار و زندگی را تعطیل کنید و به تفریح بچسبید. درست است که تلاش کردن اهمیت زیادی دارد اما تفریح و اوقات فراغت هم بخشی از زندگی شما هستند که تاثیر بسزایی در سلامت ذهن و روح و روان دارند که در نهایت روی جسم شما اثر می‌گذارند.

ترس از آینده هیچ کمکی به شما نمی‌کند. آینده هر چه قدر هم مبهم باشد نباید باعث ترس شما شود. این ترس را با برنامه‌ریزی کنترل کنید و نگذارید بر شما تسلط یابد. آینده را رها نکنید اما از آن ترس هم نداشته باشید.

هر انسان منحصربه‌فرد است و برای رسیدن به توسعه فردی نیز باید مسیر منحصربه‌فرد خود را بیابد و آن را طی کند. بنابراین هرگز همه افراد نمی‌توانند از یک راه مشخص و ثابت به توسعه فردی برسند. اما در این میان، نکاتی وجود دارند کهبرای همه مفید هستند و راه رسیدن به توسعه فردی را برای افراد تسهیل می‌کنند. این نکات، حاصل تجریبات کسانی هستند که این مسیر را پیموده و مطالعات زیادی را در مورد آن انجام داده‌اند. اگر به این افراد دسترسی ندارید می‌توانید از کتاب‌ها و نوشته‌های آنها استفاده کنید و یا به سراغ وبینارهای توسعه فردی بروید و از تخصص آنها بهره ببرید.

توسعه فردی، راهی پرفراز و نشیب دارد و نباید در برخورد با مشکلات این مسیر، جا بزنید. در این مواقع از قدرت تصویرسازی استفاده کنید و خود را در موقعیتی ببینید که با شکوفا شدن استعدادهای‌تان به دست می‌آورید. انرژی دوباره بگیرید و دوباره راهی جدید را امتحان کنید. این کار را آن قدر تکرار کنید تا موفق شوید.

از خودتان انتقاد کنید ولی از تخریب خود بپرهیزید. کمال‌گرایی را کنار بگذارید؛ قرار نیست شما به یک انسان بی‌عیب و نقص تبدیل شوید تنها باید به فکر برطرف کردن نقاط ضعف  و تقویت مهارت‌های‌تان باشید.

در گذشته زندگی نکنید و مدام به یادآوری آن نپردازید. حال را دریابید و برای آینده‌تان برنامه‌ریزی کنید. شما هیچ وقت نمی‌توانید در گذشته و اتفاقاتی که رقم زده‌اید، تغییری ایجاد کنید، پس با فکر کردن به آن فقط  وقت‌تان را هدر می‌دهید و از رسیدن به برنامه‌های‌تان بازمی‌مانید. فقط تلاش کنید اشتباهات گذشته را دوباره انجام ندهید و پشیمانی به بار نیاورید.

اگر این مسیر برای‌تان ترسناک است و از تغییر هراس دارید، به دل ماجرا بزنید و سعی کنید خودتان را در موقعیت قرار دهید. هر چه قدر صبر کنید فقط زمان را از دست می‌دهید. با ترس‌تان روبه‌رو شوید و با راهنمایی یک متخصص، خواندن یک کتاب یا شرکت در دوره‌های آموزشی مانند وبینارهای توسعه فردی، از همین حالا شروع کنید.

ایسمینار همراه شماست

قدم گذاشتن در هر مسیری بدون راهنما، خطرناک است. همواره این امکان وجود دارد که به بیراهه بزنید و به مقصد نرسید و ناامید شوید. پس سعی کنید برای قدم گذاشتن در مسیر توسعه فردی نیز یک راهنما داشته باشید. از کسانی کمک بگیرید که این راه را پیموده‌اند؛ ما در ایسمینار با همراهی متخصصان، وبینارهای توسعه فردی را ارائه کرده‌ایم که می‌توانند راهنمای مسیر شما باشند. راه را آغاز کنید و روی همراهی ما حساب کنید. ایسمینار همراه شماست و با دوره‌‌های مختلفش به شما کمک می‌کند این مسیر را به بهترین شکل طی کنید و بهترین نتیجه را بگیرید. از همین حالا شروع کنید و یک من جدید بسازید.

جدیدترین وبینارهای توسعه‌فردی

برخی سوالات رایج