انسان را نیازهایش به زندگی وا می‌دارد و با رفع هر نیاز نیازی جدید جایگزین می‌شود. هدف گذاری نیز بر پایه همین حس نیاز همیشگی و تلاش برای رفع آن با زندگی انسان عجین شده است. همه ما در هر شرایط و موقعیتی که باشیم برای خود اهدافی را در نظر داریم. این اهداف برای برخی تنها به‌صورت رؤیا و خیال‌بافی می‌ماند اما برخی تا لباس حقیقت به تن هدفشان نکنند دست از تلاش نمی‌کشند. صرف داشتن هدف شما را به هدفتان نمی‌رساند بلکه باید برای رسیدن به آن از ابتدا هدف خود را درست انتخاب کنید.

مهم‌ترین نکته در این مسیر پیش از برنامه‌ریزی درست، هدف گذاری درست است. هدف گذاری حکم همان خشت اولی را دارد که کج گذاشتنش دیوار را تا ثریا کج خواهد برد. به همین جهت برای تمرین هدف گذاری باید نکات مختلفی را مدنظر قرار دهید تا احتمال موفقیت خود را افزایش دهید برای مثال لازم است که هدف شما دست‌یافتنی، متناسب با توان و شرایط و یا در یک زمان‌بندی خاصی صورت پذیرد.

شاید بتوان اهداف کوچک و ساده را بدون نیاز به هدف گذاری یا برنامه‌ریزی محتمل دانست اما قطعاً برای هدف‌های بزرگ ما نیاز به یک هدف گذاری مستحکم و درست داریم. درزمینه هدف گذاری کارشناسان بسیاری تحقیق و بررسی کرده‌اند و یافته‌های آن‌ها به‌صورت یک الگوی مناسب برای افراد مختلف کارآمد و راهگشاست. برای مثال یکی از نمونه هدف ‌گذاری‌های مطرح، هدف گذاری smart است. این مدل به شما امکان تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت را می‌دهد و از این طریق می‌توانید آن را پیگیری کنید.

smart یا هدف گذاری هوشمندانه از ابتدای کلمات انگلیسی Specific (مشخص)، Measurable (قابل‌اندازه‌گیری)، Attainable (دست‌یافتنی)، Relevant (مناسب)، Time-based (محدود به زمان) گرفته‌شده است. این ویژگی‌هایی است که لیست هدف گذاری شما باید داشته باشد. می‌توانید برای بهبود این مهارت از انواع روشهای هدفگذاری، کتاب هدف گذاری و سمینارهای مختلف همچون سمینار هدف گذاری بهرام پور کمک بگیرید. در ادامه مقاله شما را با نکاتی که رعایت آن‌ها استاندارد هدف گذاری را بالا می‌برد آشنا می‌کنیم.

اهمیت هدف گذاری و روش های هدف گذاری

برخی معتقدند که نیمی از مسیر رسیدن به اهدافشان را زمانی طی می‌کنند که هدفشان را مکتوب کنند. به رشته تحریر درآوردن اهداف نکته بسیار مهمی است اما آنکه دو پا دارد و باید برای رفتن قدم بردارد شمایید نه هدف مکتوب شده اتان؛ بنابراین صرف نوشتن بیزینس پلن یا هدف به معنای دست‌یابی نیست بلکه برای رسیدن به هدف باید هدف گذاری کرد یعنی نحوه رسیدن به هدف را مشخص کرد. البته ذکر این نکته ضروری ست که نوشتن هدف خود یک بخش مهم از مسیر دست‌یابی به اهداف است.

خواهید دید برخلاف چیزی که تصور می‌شود، هنگام نوشتن آن نیاز به‌صرف وقت زیادی خواهید داشت. این کار به زندگی شما شکل و شمایلی منظم می‌بخشد و از این طریق راه هموارتر می‌شود. دانستن نکاتی که در ادامه به شما ارائه می‌دهیم برای هدف‌گذاری الزامی است.

۱- گام‌ها و مراحل رسیدن به هدف را مشخص کنید (Specific)

برای پیمودن مسیر نیاز به گام‌های مشخص و روشن دارید. این کار شما را از آشفتگی و به‌هم‌ریختگی نجات می‌دهد. اینکه بدانید کجا می‌روید مهم است اما اینکه بدانید چگونه بروید مهم‌تر است. در این مسیر رعایت نظم بر هر چیز دیگری ارجحیت دارد برای منظم بودن باید به برنامه‌تان متعهد باشید البته جایی برای انعطاف قرار دهید زیرا برنامه ‌ریزی خشک بالاخره خواهد شکست اما خودتان را نسبت به برنامه متعهد کنید.

۲- واحد اندازه‌گیری هدف (Measurable)

برای اینکه میزان موفقیت خود را بسنجید و از پیشرفت کار مطلع شوید لازم است اهداف قابل‌اندازه‌گیری برای خود تعیین کرده یا حداقل آن را قابل‌اندازه‌گیری کنید این کار در حفظ انگیزه و برآورد برنامه ریزی مسیر شغلی طی شده و یا پیش رو مانده کمک می‌کند.

اگر هدفتان زیاد از اندازه بزرگ است از آن صرف‌نظر نکنید بلکه آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.

۳- اهدافی متناسب با توانایی و علاقه خود داشته باشید (Attainable)

شما هدف گذاری می‌کنید که روزی آن را به واقعیت تبدیل کنید. قرار نیست کلکسیونی از اهداف نشدنی و دست نیافتی قطار کنید. اهدافتان را با توجه به توانایی و مهارتی که در اختیاردارید برنامه‌ ریزی کرده و به فکر عملی کردنش باشید. برای مثال اگر در فامیل شما رسم است که همگی حقوق خوانده و وکیل شوند دلیلی ندارد به تبعیت از آن‌ها پا روی توانایی و مهارت خود که نقاشی کشیدن است بگذارید. قطعاً هنر می‌تواند همان هدفی باشد که برای شما مناسب و دست‌یافتنی است.

۴- اهدافی را انتخاب کنید که منافاتی باارزش‌هایتان نداشته باشد (Relevant)

ابتدا برای خود مشخص کنید که چه چیزی از زندگی می‌خواهید و در این راه حاضرید چه چیزهایی را فدا کرده و در مقابل چه چیزهایی به دست آورید. شما باید اهداف خود را به‌دست‌آمده تصور کنید و ببینید آیا در چنین شرایطی باید از بخشی از ارزش‌های خود چشم‌پوشی کنید یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است پس چنین هدفی برایتان مناسب نخواهد بود. هدفی خوب است که باارزش‌هایتان تناقض نداشته باشد.

۵- زمانی را که لازم است در نظر بگیرید (Time-based)

برای دست‌یابی به اهدافتان باید یک جدول زمان‌بندی هم داشته باشید. کسی یک‌شبه به هدفش نرسیده که شما نفر دمش باشید بنابراین عجله را کنار بگذارید و در زمان‌بندی خود کمی انعطاف به خرج دهید. صبوری بیش‌ازاندازه هم فقط شما را ازآنچه می‌خواهید عقب می‌اندازد. در زمان‌بندی اهداف خود وقع نگر باشید. نه زیاده از حد خودتان را تحت‌فشار بگذارید و نه بی‌خیال زمان و ارزش طلایی آن شوید.

۶- ترک باورهای محدودکننده

باورهای محدودکننده همان‌هایی هستند که اهداف ما را در دسته‌بندی‌های مختلف عقلانی، غیرعقلانی و … قرار می‌دهند. برای هدف گذاری این باورها را کنار بگذارید و آن چیزی را که واقعاً می‌خواهید مشخص کرده و برای رسیدن به آن تمام تلاشتان را بکنید. علاوه براین جای ریسک هم برای خودتان باقی بگذارید. از ریسک کردن نهراسید.

۷- پیش‌بینی موانع

موانع پیش روی خود را پیش‌بینی کنید. شاید جالب باشد که برعکس آنچه به نظر می‌رسد و بسیاری از ما بیان می‌کنیم، بیشتر موانع درون خودمان وجود دارد و با برطرف کردن آن مسیری نسبتاً هموار پیش روی خودخواهیم داشت. با پیش‌بینی، زمان بیشتری پس‌انداز خواهید کرد.

۸- ابزار رسیدن به هدف را در کوله بگذارید

ابزار شما توانایی‌ها، مهارت‌ها و فرصت‌هایی است که در مسیر دست‌یابی به هدف روی آن‌ها حساب می‌کنید و به موفقیت نزدیک‌تر می‌شوید. هر هدفی مهارت و شرایط خود را می‌طلبد بنابراین از پیش تعیین کردن آن‌ها راهتان روشن خواهد کرد.

۹- اطرافیانتان را فراموش نکنید

اطرافیان شما همان کسانی هستند که می‌توانند به شما دلسوزانه مشاوره بدهند و از تجربیاتشان بهره ببرید و سبب رشد و توسعه فردی در شما شوند. علاوه بر این‌یک فرد تمام مهارت‌های لازم را ندارد و گاهی می‌بایست در پیشبرد اهداف خود از مهارت آن‌ها استفاده کنید؛ بنابراین اگر شخصی هست که می‌تواند به شما کمک کند حتماً نام او را در فهرست هدف گذاری خود وارد کنید.

مهارت هدف‌گذاری مؤثر می‌تواند موفقیت شما در زمینه‌های مختلف را تضمین کند.

۱۰- به اگر بشود فکر کنید نه اگر نشودها

نیاز به انرژی مثبت و برنامه ‌ریزی از مرحله ابتدایی کارتان اهمیت دارد. به نشدن‌ها فکر نکنید بر موفقیتی که درراه است متمرکز شوید. ترس از شکست چیزی از خود شکست کم ندارد رؤیای موفقیت می‌تواند قدم‌های شما به سمت موفقیت را سرعت ببخشد.

۱۱- به کم قانع نشوید

درست است که قدم‌هایتان را باید در واقعیت بردارید اما کمی بلندپروازی نیز می‌تواند چاشنی تکنیک های هدف گذاری شما شود. البته برای اینکه انگیزه خود را از دست ندهید و درمیان راه نیز کمی خودتان را تشویق کنید بهتر است اهداف خیلی بزرگتان را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کنید. در این صورت با دست‌یابی به هر قسمت آن انگیزه قوی‌تری برای ادامه دادن مسیر خواهید داشت. به این نکته هم توجه داشته باشید که اهداف غیرواقعی و دور از ذهنی که هیچ عقل سلیمی تأییدش نمی‌کند را از لیست اهداف خود خارج کنید.