خلاقیت از ریشه خلق یعنی آفرینش گرفته‌شده است. بعد از خداوند بزرگ این انسان‌ها هستند که توانایی آفرینش چیزهای گوناگون داشته و بدون محدودیت قادر به خلق هستند. هر انسانی در زندگی‌اش تابه‌حال دست به خلاقیت زده است هرچند که کوچک و ناچیز باشد و این نشان‌دهنده این است که تمام انسان‌ها توانایی خلق دارند و تفاوتشان در نوع و مقدار آن است. البته برخی بیشتر از این مهارت خدادادی استفاده می‌کنند که ما آن‌ها را به‌عنوان یک فرد خلاق می‌شناسیم، افرادی که برای هر چیزی در هر زمینه‌ای خلاقیت خود را به کار می‌گیرند. خلاقیت راهی برای رفع نیاز بشر و بهتر انجام دادن کارها است اما به شیوه‌ای نوین.
مفهوم خلاقیت مفهومی مثبت است، به این دلیل که رضایت و خرسندی خود فرد یا سایرین را در پی دارد. شاید این پرسش پیش بیاید که هدف از خلاقیت چیست؟ پاسخش پیداست، خلاقیت ابزاری برای بهبود کیفیت زندگی و نقشه راه توسعه فردی است. انواع تکنولوژی، پیشرفت‌های علمی و ابزاری وجود خود را مدیون تفکرات خلاق هستند. البته نیازی نیست برای خلاقیت حتماً دست به اختراع بزرگی بزنیم همین‌که مسائل و مشکلات خود را با شیوه‌ای جدید حل می‌کنیم به معنای خلاقیت است.
در صورتی که بدنبال افزایش میزان خلاقیت در تفکر خود هستید می توانید مقاله ” راهکارهای تفکر خلاق ” مطالعه نمایید.
افراد خلاق خصوصیاتی چون، هوش هیجانی بالایی داشته، برای خودشان اهمیت دارند و افرادی سخت‌کوش و ساعی هستند. خلاقیت دامنه وسیعی دارد و در تمام زمینه‌ها کاربرد دارد. (انواع خلاقیت: خلاقیت هنری، خلاقیت کودکان، خلاقیت کاری و تجاری، خلاقیت تبلیغاتی و…) در این مقاله پس از تعریف خلاقیت به نکاتی که موجب افزایش خلاقیت می‌شود خواهیم پرداخت.
خلاقیت چیست؟
خلاقیت با تولید همراه است یعنی فرد پس از یک فرآیند ذهنی دست به تولید می‌زند این تولید ممکن است ذهنی و غیرملموس و یا عینی و ملموس باشد. برای مثال ممکن است کسی برای کسب‌وکار خود ایده‌ای تازه و بکر مطرح کند. در اینجا خلاقیت ذهنی اتفاق افتاده است و یا اینکه خیاط با کمک ایده و خلاقیت خود دست به تولید و دوخت لباسی با طرح جدید می‌زند. لباس محصول نهایی و عینی این خلاقیت است. همه ما در زندگی به‌مراتب دست به خلاقیت زده‌ایم. برخی خلاقیت‌ها منجر به تحولات بزرگ و عمیق می‌شود و برخی دیگر در چهارچوب زندگی خود فرد باقی می‌ماند.
خلاقیت گاهی بر پایه ایده‌های قدیمی‌تر شکل می‌گیرد؛ یعنی ایده پیش‌تر توسط افرادی دیگر تولیدشده اما فرد جدیدی بر مبنای همان ایده دست به خلاقیت می‌زند. از طرف دیگر خلاقیت لزوماً اختراع یا خلق چیز جدیدی نیست که پیش از آن وجود نداشته بلکه هر فرد داخل زندگی خود می‌تواند دست به خلاقیت خاصی بزند و برای او نو باشد درصورتی‌که هم‌زمان در مکان‌های مختلف افرادی این خلاقیت را به خرج داده‌اند و از وجود یکدیگر بی‌خبرند.
افراد خلاق تمایل زیادی دارند که حتی کارهای ساده را به شکلی متفاوت انجام دهند درصورتی‌که افراد دیگر برای انجام همان کار یک روش همیشگی و روتین را در نظر می‌گیرند. خلاق شدن تأثیر مثبتی در زندگی و تعیین مسیر شغلی خواهد گذاشت و از طرف دیگر اگر با مهارت‌های دیگری همچون هدف‌گذاری صحیح همراه شود موفقیت ما در آینده امری بعید و دور از دسترس نخواهد بود. خلاقیت مهارتی است که مختص به خود شماست و بنابراین برای افزایش آن باید ویژگی‌های فردی خود را تقویت کنید.
همان‌طور که گفته شد خلاقیت موهبتی است که به همه انسان‌ها اعطاشده است؛ اما این موهبت قابلیت رشد و توسعه دارد.
می‌توانیم میزان خلاقیتمان را افزایش دهیم و تبدیل به یک فرد خلاق شویم. خلاقیت مهارت بالقوه‌ای است که با تمرین و ممارست می‌توان آن را بالفعل کرد.
راه های افزایش خلاقیت
- قدرت ناخودآگاه ذهن را دست‌کم نگیرید. بسیاری از افکار خلاقانه در زمان‌های ناگهانی در ذهن شما جرقه می‌زند. بهتر است به‌محض اینکه فکری به سرتان زد آن را یادداشت کنید تا درزمانی مناسب آن را تحلیل و تکمیل کنید.
- از زمان کمک بگیرید. در زندگی پرمشغله امروزی زمان کمی برای گذراندن اوقات فراغت پیدا می‌کنیم؛ اما اگر همین فرصت هم به دست آورید آن را باکارهای عقب‌افتاده پر نکنید. استراحت کنید تا فکرتان بازشده و بستر مناسب برای خلاقیت برایتان مهیا شود. استرس مانع بزرگی بر سر راه خلاقیت است زیرا هم‌فکر را درگیر می‌کند هم باعث از بین رفتن انگیزه می‌شود.
- برای خلاقیت نیاز دارید که یک برنامه ریزی صحیح و استاندارد داشته باشید البته قرار نیست با نوشتن کارهای ضروری پرکار برای خودتان اضطراب خریداری کنید؛ اما شکل و فرم خاصی به برنامه‌های روزانه دادن ذهن شما را از درگیری نجات داده و وقت بیشتری برای سخت تفکر خلاق خواهید داشت.
- جهت پرورش خلاقیت نیاز دارید در مواجهه و معرض آن قرار بگیرید به همین منظور ثبت‌نام در کلاس‌هایی که به خلاقیت نیاز دارد راه مطمئنی جهت افزایش خلاقیت پیدا خواهید کرد.
- تغییر سبک زندگی به‌شدت روی ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری ما تأثیرگذار است. شما برای انجام هر کاری به شیوه خلاقانه، نیاز به فکری آزاد و آرام دارید. ورزش، خواب کافی، استفاده از مواد خوراکی سالم، داشتن مطالعه منظم می‌تواند برای شما خلاقیت جالب بیشتری را به ارمغان بیاورد. از طرفی دیگر توصیه می‌کنیم حتماً سفر را در برنامه خود داشته باشید حتی اگر فقط فرصت سفر یک‌روزه را دارید. سفر شما را به چالش می‌کشد و هم اینکه با افراد جدید و فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌شوید. سفر حکم یک کتاب هزار داستان را دارد که چیزهای بسیاری به شما می‌آموزد.
- معمولاً افرادی که خلاق‌اند، افرادی دقیق و نکته‌بین نیز هستند. نگاه سطحی و ساده به خود و محیط اطراف از شما یک آدم خلاق نمی‌سازد. چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. نگاهتان را عمق و ژرفا ببخشید و از کنار هیچ‌چیز ساده نگذرید هر چیز کوچک و به‌ظاهر بی‌فایده می‌تواند ابزاری برای خلاقیت شما باشد.
- خلاقیت تنها بر نیروی ذهنی شما تکیه ندارد بلکه برای به ثمر نشاندن آن احتیاج به آزمون‌وخطا و تجربه‌دارید. تجربیات خود را در زمینه‌های مختلف افزایش دهید این کار به خلاق‌تر شدن شما کمک می‌کند.
- از خیال‌پردازی نهراسید. تخیل یک دنیای بی‌نهایت را در ذهنتان خلق می‌کند و شما بدون هیچ قیدوبندی درون این سرزمین آزاد سیر می‌کنید و چه‌بسا ایده‌های نو از تخیلتان متولد شوند.
- اعتماد به نفس ازجمله خصوصیات شخصیتی است که در بالندگی خلاقیت تأثیر دارد. اگر جزو آن دسته از افراد هستید که اعتمادبه‌نفس کافی ندارند بهتر است این ویژگی را درون خود پرورش داده تا توانایی به انجام رساندن خلاقیت را بیاموزید.
- در مورد خلاقیتتان با دیگران صحبت کنید. افراد دیگر می‌توانند تجربیاتشان را در اختیار شما بگذارند برای ادامه مسیر، این تجربیات حتماً به دردتان خواهد خورد. اجتماع و معاشرت با دیگران راهنمای خوبی برای شما خواهد بود. همچنین سعی کنید بیشتر روابطتان را با افراد خلاق و خوش‌فکر برقرار کنید. آن‌ها راهی را که شما در ابتدای آن هستید پیش‌تر رفته‌اند و همکاری و همفکری با این افراد خالی از لطف نیست.
- یکی دیگر از مهارت‌هایی که در افزایش خلاقیت تأثیرگذار است، تمرکز است. قدرت تمرکز را در خود بهبود ببخشید. تمرکز افکار مزاحم را از شما دور می‌کند و با استفاده از آن خواهید توانست به دنیای اطرافتان با دقت بیشتری بنگرید و درنهایت دست به اعمال و افکار خلاقانه بزنید.
- انعطاف‌پذیر باشید. در دنیای هفتاد رنگ این روزهای ما هیچ‌چیز قابل پیش‌بینی نیست و بارها و بارها با شرایطی مواجهه می‌شویم که انتظارش را نداشته‌ایم. در چنین شرایطی فقط انعطاف‌پذیری است که کمک می‌کند شرایط جدید را بپذیریم و با آن هماهنگ شویم. خلاقیت از ابزاری است که در مواقع غیرقابل‌پیش‌بینی راه جدیدی را پیش روی ما می‌گذارد.
- اگر همیشه انسان ناراضی هستید که از زمین و زمان گله می‌کند، اعتمادبه‌نفس ندارد و از به چالش کشیده شدن یا موفقیت می‌ترسد فکر خلاق شدن را از سر بیرون کنید. شما باید در حال رشد و بالندگی باشید و این موانع سد راه شما خواهند شد.
- همواره آغوش خود را برای موقعیت‌های جدید و تجربیات نو بازکنید. این تجربیات از شما انسانی نو می‌سازد و با تکیه‌بر آن مسیر جدیدی را برای خودتان برنامه‌ریزی می‌کنید.
برخی از سوالات رایج
هدف از خلاقیت چیست؟
خلاقیت ابزاری برای بهبود کیفیت زندگی و توسعه فردی است. انواع تکنولوژی، پیشرفت‌های علمی و ابزاری وجود خود را مدیون تفکرات خلاق هستند.
راه‌های افزایش خلاقیت کدام است ؟
قدرت ناخودآگاه ذهن را دست‌کم نگیرید.
تغییر سبک زندگی به‌شدت روی ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری ما تأثیرگذار است.
از زمان کمک بگیرید.
معمولاً افرادی که خلاق‌اند، افرادی دقیق و نکته‌بین نیز هستند.
اعتماد به نفس ازجمله خصوصیات شخصیتی است که در بالندگی خلاقیت تأثیر دارد.
در مورد خلاقیتتان با دیگران صحبت کنید.
و....
